Veelgestelde vragen

Op deze pagina lees u meer over het beneficiair aanvaarden of verwerpen van een erfenis. De website Rechtspraak.nl beschrijft de procedure van het beneficiair aanvaarden of verwerpen.

Als u een erfenis aanvaard die (ook) uit schulden bestaat, moet u die schulden voldoen. Ook als u daarvoor uw eigen vermogen moet aanspreken. U kunt daardoor zelf in de schulden terecht komen.

Het is belangrijk om te voorkomen dat u schulden erft. Overweeg de erfenis te weigeren, of aanvaard de erfenis beneficiair.

Wilt of kunt u dat niet, dan is hulp bij beginnende schulden te vinden op Zelfjeschuldenregelen. Wie schulden heeft waar hij zelf niet meer uit komt, wordt geadviseerd gebruik te maken van schuldhulpverlening. Gemeentelijke Kredietbanken (GKB’s), sociale diensten en particuliere organisaties bieden die hulp.

De Rijksoverheid heeft voor u een stappenplan gemaakt waarmee u kunt nagaan of u erfgenaam bent, en wat u moet regelen als u erfgenaam bent. Aan de hand van een aantal vragen krijgt u advies voor uw persoonlijke situatie.

• Klik hier om uw persoonlijk overzicht te maken.

Na aanvaarding van de erfenis moet in de meeste gevallen binnen 8 maanden erfbelasting worden betaald. De hoogte daarvan hangt af van de omvang van de erfenis, of de overledene in het buitenland woonde en uw relatie tot de overledene.

• Lees bij de Rijksoverheid en bij de Belastingdienst meer over erfbelasting.

Een notaris kan onderzoek naar mogelijke erfgenamen doen. Als dat geen resultaat oplevert, kunnen achterblijvers vrijwillig de uitvaart regelen. De kosten van de uitvaart, een (urnen)graf en eventuele vooruitbetalingen kunnen worden betaald van de bankrekening van de overledene. De nabestaandendesk van de bank kan daarbij helpen. Achterblijvers kunnen ook verhuurders en organisaties waar abonnementen lopen op de hoogte brengen van het overlijden en een afschrift van de akte van overlijden meesturen. Die organisaties kunnen daaruit zelf hun conclusies trekken.

Zaakwaarnemer
Achterblijvenden kunnen als zaakwaarnemer van de onbekende erfgenamen optreden. Zij kunnen (met een notaris of andere neutrale derde) een beschrijving maken van vermogen en goederen van de overledene. Inboedel en zaken zoals een auto kunnen worden verkocht. Het is belangrijk daarbij precies vast te leggen aan wie wanneer wat is verkocht en tegen welke prijs, en het geld van de verkoop apart te zetten.

20 jaar
Erfgenamen kunnen gedurende 20 jaar aanspraak maken op de erfenis. Melden zij zich in die tijd niet dan vervalt de erfenis aan de Staat. Zijn er geen erfgenamen en wordt de afwikkeling van de erfenis niet opgepakt dan kan het Rijksvastgoedbedrijf dat doen.

• Meer informatie over het afwikkelen van een erfenis lees u elders op deze website en op de website van de Rijksoverheid.
• Op de de website van de Rijksoverheid leest u ook meer over onbeheerde nalatenschappen.

Het afwikkelen duurt gemiddeld één tot anderhalf jaar. Hoeveel tijd en aandacht de erfenis vraagt, hangt af van de grootte en samenstelling van de erfenis en de medewerking van de erfgenamen.

• Hier vindt u de checklist Afwikkelen van de erfenis.
• Lees hier meer over de verklaring van erfrecht, akte van verdeling en andere akten.
• Lees hier meer over het erven van schulden.
• Lees hier meer over het erven van een huis en hypotheek.
• Lees hier meer over wat als u zelf schulden heeft of een uitkering ontvangt.

Vaak hebben nabestaanden wel zicht op welke bankrekeningen de overledene had. Bijvoorbeeld door bankafschriften die zij aantreffen. Heeft u als erfgenaam geen goed beeld van de bankrekeningen die een overledene aanhield, dan kunt u hier een navraagverzoek indienen bij de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB).

De NVB heeft een digitaal loket waar erfgenamen na kunnen gaan of een overledene onbekende tegoeden had bij banken.

• Lees hier meer over zogenoemde slapende tegoeden.

Nabestaanden moeten de bank het overlijden van de rekeninghouder meedelen. Hiervoor is een uittreksel van de akte van overlijden nodig (verkrijgbaar via Burgerzaken bij de gemeente) en soms een verklaring van erfrecht.

De rekening wordt dan geblokkeerd tot er duidelijk is wie de erfgenamen zijn. Dan wordt de rekening gedeblokkeerd en komt op naam van “Erven van …” te staan.

Erfgenamen kunnen automatische incasso’s en periodieke overboekingen zelf stopzetten. De bank verschaft desgevraagd inzicht in de transacties.

Facturen die verband houden met de uitvaart of rechten en plichten van de erfgenamen, kan de bank van de geblokkeerde rekening van de overledene betalen.

Het doorgeven van het overlijden aan de gemeente wordt vaak door de uitvaartverzorger gedaan. Hij heeft daarvoor de formulieren nodig die de arts heeft ingevuld.

Bij het doen van de aangifte is het aan te raden om meteen een uittreksel van de akte van overlijden te vragen. Dat is nodig om het overlijden aan bepaalde instanties door te geven. De gemeente geeft het overlijden door aan een aantal instanties zoals de zorgverzekeraar en de Belastingdienst.

Nabestaanden moeten zelf de bank inlichten. Daarvoor is de akte van overlijden nodig en soms een verklaring van erfrecht. Ook is het handig om een eigen ID en bankpas mee te nemen, evenals een kopie van een eventueel testament.

Natuurbegraven is begraven in de natuur, of in een gebied dat bedoeld is om natuur te worden. Een natuurbegraafplaats is dus niet alleen een plek waar overledenen begraven en herdacht worden, maar ook een natuurgebied (in wording). Beide functies zijn even belangrijk en dat heeft invloed op hoe een graf er uitziet en hoe een begrafenis verloopt.

Zo liggen de graven vaak op het oog willekeurig verspreid over het terrein van de begraafplaats, en zijn ze op den duur niet meer gemakkelijk als zodanig te herkennen omdat er geen grafsteen op ligt.

Omdat op natuurbegraafplaatsen geen verharde paden liggen, is het dragen van goed schoeisel bij een uitvaart aan te bevelen. Een uitvaart op een natuurbegraafplaats heeft dan ook vaak een informeel karakter.

Naast natuurbegraafplaatsen waar natuur en begraven even belangrijk zijn, zijn er ook begraafplaatsen met een natuurlijke uitstraling. Ook die worden weleens als natuurbegraafplaatsen aangeduid, maar ze zijn geen onderdeel van een natuurgebied (in wording).

• Op deze pagina leest u meer over natuurbegraafplaatsen.

Ja, dat kan. Voor het opgraven is dan een vergunning van de burgemeester nodig. Die wordt doorgaans afgegeven als daar kort na het overlijden (2 maanden) om wordt verzocht, of als de termijn voor grafrust (10 jaar) is verlopen.

In de vergunning voor het opgraven wordt de nieuwe bestemming van de overledene (wordt de overledene elders begraven of gecremeerd) opgenomen. Tegen het afgeven van de vergunning kan bezwaar gemaakt worden. Bijvoorbeeld als de overledene had vastgelegd nooit gecremeerd te willen worden, kan een naaste die daar weet van heeft bezwaar tegen de vergunning en de bestemming crematie maken.

De kosten van opgraving en crematie verschillen van begraafplaats tot begraafplaats en van crematorium tot crematorium.

In Nederland mag iedereen zich uitvaartverzorger noemen. Het is geen beschermd beroep – en er zijn grote verschillen. Als branchevereniging adviseert BGNU altijd te kiezen voor een ondernemer met het Keurmerk Uitvaartzorg.

Als u kiest voor een ondernemer met het Keurmerk Uitvaartzorg, bent u verzekerd van professionele hulp bij de uitvaart. Alle uitvaartverzorgers in dienst bij een Keurmerk-uitvaartonderneming zijn geregistreerd in het Register uitvaartverzorgers. Mocht u een uitvaartverzorger aanbevolen krijgen, check dan of de desbetreffende persoon voldoet aan de door de branche opgestelde kwaliteitseisen voor uitvaartverzorgers.

• Lees hier meer over uw keuzevrijheid voor een uitvaartverzorger.
• Lees hier meer over het Keurmerk Uitvaartzorg
• Lees hier meer over het Register uitvaartverzorger.

Dat kan, maar u neemt daarmee wel een risico. Het is niet eenvoudig om in een paar dagen een complete uitvaart te regelen. Als u onvoorbereid voor deze taak komt te staan, kan er veel misgaan. De emotionele betrokkenheid kan bovendien voor veel extra stress zorgen. Het geeft rust – en ruimte voor emoties – als u kunt vertrouwen op de ervaring, opleiding en service van een goede uitvaartverzorger.

• Lees hier meer over het zelf regelen van een uitvaart.

Meestal zit de uitvaartverzorger aan tafel met de opdrachtgever (dat is de nabestaande die aanspreekpunt is voor de uitvaart) en enkele naasten. Ook kan het prettig zijn om een vertrouwenspersoon (die enige emotionele afstand had tot de overledene) te vragen aan te schuiven. Deze persoon kan u helpen de meer rationele, zakelijke kant in balans te brengen met de emoties. Het is niet praktisch om dit gesprek met veel familieleden erbij te voeren. Wel kunt u het gesprek samen met hen voorbereiden.

• Bekijk hier de checklist voor het eerste gesprek met de uitvaartverzorger.

De kosten van de uitvaart zijn zogenaamde preferente schulden. Preferent betekent dat ze betaald mogen worden voor andere schuldeisers. Schulden worden doorgaans in deze volgorde voldaan:

• Hypotheekschuld
  De hypotheekverstrekker heeft op grond van zijn hypotheekrecht voorrang op de verkoopopbrengst van de woning. Die opbrengst kan onvoldoende zijn om de hypotheekschuld helemaal af te lossen. In dat geval heeft de hypotheekverstrekker voor het resterende deel van zijn vordering geen voorrang meer; die vallen onder de “huishoudelijke schulden”.
• Loon en kosten van de vereffenaar
  De afwikkeling van een nalatenschap brengt altijd kosten met zich mee. Bijvoorbeeld voor de opslag en verkoop van spullen uit de nalatenschap. Ook kan er door de rechter een vereffenaar benoemd zijn. Die heeft recht op loon. Dat en de kosten die hij maakt vallen ook onder de afwikkelingskosten.
• Belastingschulden
  Nog verschuldigde belastingen – zoals bijvoorbeeld inkomstenbelasting – zijn preferente schulden.
• Kosten van lijkbezorging
  De kosten van de uitvaart voor zover die in overeenstemming zijn met de omstandigheden van de overledene zijn preferente kosten. Uitvaartkosten die, gemeten aan de omstandigheden van de overledene, erg hoog zijn, hebben geen voorrang.
• Huishoudelijke schulden
  Als alle bovenstaande schulden zijn voldaan komen overige schuldeisers in beeld. Deze huishoudelijke schulden worden naar rato van de hoogte van de vordering voldaan.
• Legaat
  Wanneer de overledene in zijn testament een legaat heeft opgenomen, is de begunstigde daarvan de schuldeiser met de laagste rang. Een legaat wordt pas voldaan als alle andere schulden volledig uit de nalatenschap zijn betaald. Het is goed hier rekening mee te houden als u besluit een legaat in uw testament op te nemen. Zeker als het om iets essentieels of emotioneels gaat; bijvoorbeeld een huis middels een legaat aan een partner nalaten. Schuldeisers gaan voor en kunnen de partner tot verkoop van het huis dwingen. Laat u zich goed informeren door een notaris.

Als er behoefte is aan een neutrale adviseur in het bepalen wie verantwoordelijk is en wie de kosten draagt, of als u liever niet zelf contact opneemt met andere naasten over het regelen van de uitvaart, kunt u aan de uitvaartverzorger om advies vragen. Deze kan hulp bieden en zo nodig doorverwijzen naar een mediator.

Als er geen geld of uitvaartverzekering is, kan de gemeente de uitvaart regelen. De gemeente zal altijd proberen om de kosten daarvan op de nabestaanden te verhalen.

Om grip te houden op de kosten is het daarom vaak verstandig om de uitvaart zelf te regelen. Mocht er geen budget zijn voor een uitvaart, kunt u in sommige gevallen bij de gemeente een verzoek tot bijzondere bijstand indienen. Kijk daarvoor op de website van uw gemeente.

Wanneer er geen erfenis, opzijgezet geld of uitvaartverzekering is om de kosten te dekken, betalen in principe de naasten de kosten van de uitvaart.

Maar niet in alle gevallen voelt dit vanzelfsprekend, bijvoorbeeld wanneer er geen contact meer was met de overledene. Waar moet in zo’n geval rekening mee gehouden worden?

• De opdrachtgever is verantwoordelijk
  De kosten van een uitvaart moeten voldaan worden door de opdrachtgever. Wie niet aansprakelijk gehouden wil worden voor de kosten van een uitvaart moet dus zorgen dat hij niet de opdrachtgever van die uitvaart is. Dat betekent ook dat hij geen (formele) stem heeft in hoe de uitvaart eruit ziet. De uitvaartverzorger hoeft met zijn wensen geen rekening te houden.

• Erfenis verwerpen
  De kosten van een uitvaart zijn een deel van de erfenis. Erfgenamen moeten de kosten van de uitvaart betalen, of vergoeden aan de opdrachtgever. Ook als die kosten hoger zijn dan de waarde van de erfenis. Zij moeten dan uit eigen zak betalen. Wie niet wil (mee)betalen aan een uitvaart, moet dus zorgen dat hij geen erfgenaam is dan wel dat hij de erfenis verwerpt.

• De gemeente regelt de uitvaart en verhaalt de kosten op de kinderen
  Als niemand de uitvaart regelt, doet de gemeente dat. De gemeente heeft het recht om de kosten van de uitvaart en het regelen daarvan te verhalen op de erfenis en, als die onvoldoende is, op bloed- en aanverwanten die tot onderhoud van de overledene verplicht zouden zijn geweest (zoals de echtgenoot, kinderen of ouders van de overledene). Ook als kinderen geen erfgenaam zijn, en ook als zij geen band (meer) hadden met de overledene, zijn zij dus verplicht de kosten van een gemeentelijke uitvaart te betalen.
  Financieel gezien is het verstandig om zelf de uitvaart te regelen: wie de uitvaart regelt, heeft ook de kosten in de hand. In veel gevallen bent u dan voordeliger uit dan wanneer de gemeente voor u de uitvaart verzorgt. Dat u de uitvaart regelt, betekent niet automatisch dat u daar zelf bij aanwezig moet zijn als u dat niet wilt.

De kosten van de uitvaart mogen van de rekening van de overledene worden betaald. De kosten van de uitvaart zijn zogenoemde preferente schulden.

Preferente schulden zijn schulden die met voorrang betaald moeten worden. Pas als deze zijn voldaan, wordt de erfenis verder verdeeld. De preferente schulden worden in deze volgorde van de erfenis ingehouden:

1. Hypotheekschuld
2. Kosten voor de afwikkeling van de nalatenschap
3. Belastingschulden
4. De kosten van de uitvaart
5. Huishoudelijke schulden (overige schuldeisers)
6. Legaat

• Lees hier meer over een erfenis aanvaarden of verwerpen.

In veel gevallen kan de uitvaart niet volledig uit de uitvaartverzekering worden betaald. Dat hangt onder meer van het type verzekering af. Er zijn naturaverzekeringen en verzekeringen die een bedrag uitkeren. In het laatste het geval is het goed om na te vragen welk bedrag de verzekering uitkeert en of dat voldoende is om de uitvaartwensen te betalen.

Is er sprake van een naturaverzekering, ga dan na of die aansluit bij de uitvaartwensen. Bepaal dan meteen of u de uitvaart wilt laten verzorgen door de uitvaartverzorger van de verzekeraar, of dat u liever zelf een uitvaartonderneming kiest.

Kiest u zelf een uitvaartverzorger, dan kan de naturaverzekeraar een vergoeding uitkeren. Die vergoeding kan lager zijn dan de kosten voor de diensten die u krijgt als u kiest voor de uitvaartverzorger van de verzekeraar. Vergelijken is hier dus verstandig.

• Lees hier meer over uitvaartverzekeringen.

In de meeste gevallen moet de rekening van de uitvaartonderneming binnen 14 tot 30 dagen na de uitvaart betaald zijn. Soms wordt een aanbetaling gevraagd of kan worden afgesproken dat in termijnen wordt betaald. Als de opdrachtgever in gebreke blijft, kan er een incassotraject volgen.

Er zijn geen regels die bepalen wie de opdrachtgever van een uitvaart wordt. Nabestaanden bepalen meestal in overleg met de uitvaartverzorger wie de handtekening onder de overeenkomst zet. Deze persoon is het aanspreekpunt voor de uitvaartverzorger bij de te nemen beslissingen en de te maken kosten. Hij of zij is dus verantwoordelijk voor de kosten, maar mag bijvoorbeeld ook beslissen over wat er met het graf of de crematie-as van de overledene gebeurt. Als de overledene een partner achterlaat is dit vaak de aangewezen persoon, maar uit praktische overwegingen kan dit ook een broer, zus of kind zijn.

• Lees hier meer over wie de uitvaart regelt.

Op onze zakelijke website vindt u het antwoord op veel vragen. Niet op de uwe?

Mailt u ons dan: info@bgnu.nl. Wij streven ernaar uw vraag binnen 4 werkdagen inhoudelijk te beantwoorden.

Heeft u een dringende vraag, dan kunt u ons ook bellen: 070 – 364 75 00. Als wij niet in de gelegenheid zijn om u direct te woord te staan, kunt u onze voicemail inspreken. Als u uw telefoonnummer achterlaat, bellen wij u uiterlijk de volgende werkdag terug.

BGNU is actief op:

• Facebook
• LinkedIn

Post kunt u sturen aan:

BGNU
Postbus 171
3960 BD  Wijk bij Duurstede

U kunt ons telefonisch bereiken via 070 – 364 75 00.

Als wij niet in de gelegenheid zijn om u direct te woord te staan, kunt u onze voicemail inspreken. Als u uw telefoonnummer achterlaat, bellen wij u uiterlijk de volgende werkdag terug.

Mail uw vraag naar info@bgnu.nl.

Wij streven ernaar uw vraag binnen 4 werkdagen inhoudelijk te beantwoorden.

De kosten van een crematie verschillen van crematorium tot crematorium.

Uiteraard is het ook van invloed van welke diensten u gebruik maakt: een technische crematie is goedkoper dan wanneer u ook een afscheidsplechtigheid in het crematorium houdt.

Ook is vaak van invloed hoelang u bijvoorbeeld de aula voor de afscheidsplechtigheid en de koffiekamer voor het condoleren gebruikt. U spreekt daarvoor van te voren een tijd af. Wordt die overschreden, dan worden doorgaans extra kosten in rekening gebracht.

Tenslotte kan het ook uitmaken wanneer u van het crematorium gebruik maakt. Soms wordt in het weekend een toeslag berekend. Sommige crematoria hebben een gereduceerd tarief voor (technische) crematies die ’s-morgens vroeg plaatsvinden.

Met een technische crematie wordt bedoeld, dat er in het crematorium geen uitvaartplechtigheid plaatsvindt. Bij een technische crematie wordt de overledene direct naar de ovenruimte gebracht en vindt de verbranding plaats.

Omdat er geen gebruik wordt gemaakt van andere ruimten en dienstverlening van het crematorium is technische crematie goedkoper dan wanneer er ook een uitvaartplechtigheid in het crematorium plaatsvindt.

Bij een technische crematie kunnen wel enkele nabestaanden aanwezig zijn bij het invoeren in de oven. Crematoria brengen daarvoor extra kosten in rekening.

De technische term voor resomeren is alkalische hydrolyse.

Bij resomeren lost het lichaam van een overledene op in een waterige oplossing van kaliumhydroxide. Dat gebeurt onder verhoogde druk in een afgesloten vloeistoftank bij een temperatuur van 180 °C en duurt ongeveer drie uur. In de sterk basische vloeistof is dan het zacht geworden skelet over. De botten worden gedroogd en vermalen; vergelijkbaar met de asresten na een crematie.

Resomeren is – anno 2024 – niet toegestaan in Nederland. Er wordt gewerkt aan een herziening van de Wet op de lijkbezorging (waarin is beschreven wat er met het lichaam van een overledene moet gebeuren). Daarin wordt onder andere gekeken naar de mogelijkheden om resomeren toe te staan. Belangrijk daarbij zijn ethische aspecten en de milieu-impact van deze nieuwe lijkbezorgingsmethode.

GreenLeave heeft voor verschillende onderdelen van een uitvaart onderzocht wat de sociale- en milieuaspecten zijn en heeft criteria opgesteld voor duurzame alternatieven.

Belangrijk bij een duurzame uitvaart is, dat er gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare grondstoffen en dat het productieproces energiezuinig is, dat toxische stoffen zo min mogelijk gebruikt zijn en dat het transport zo efficiënt mogelijk is geregeld. Ook zijn het bewaken van biodiversiteit en eerlijke arbeidsomstandigheden belangrijke uitgangspunten voor een duurzame uitvaart.

• Hier leest u meer over duurzame keuzes bij een uitvaart.

In GreenLeave zijn uitvaartondernemers verenigd die op een praktische manier invulling geven aan duurzaamheid. Namelijk:

• Door u de meest duurzame keuzes voor een uitvaart aan te bieden. Deze duurzame keuzes zijn gebaseerd op duidelijke criteria, getoetst door de Stichting Natuur & Milieu.
• Door de uitvaartbranche en leveranciers te stimuleren nog meer duurzame opties te ontwikkelen. De duurzame keuzes die GreenLeave-ondernemers bieden worden dan ook regelmatig herzien en aangevuld met nieuwe duurzame mogelijkheden.
• Alle bij GreenLeave aangesloten uitvaartondernemers voldoen zelf aan de volgende vijf kernprincipes van duurzaam ondernemen:
  1. Goed werkgeverschap
  2. Duurzame bedrijfsvoering
  3. Duurzame inkoop
  4. Eerlijk zaken doen
  5. Maatschappelijke betrokkenheid

GreenLeave is een samenwerkingsverband van uitvaartbedrijven die streven naar honderd procent duurzame uitvaarten. De uitvaartbedrijven die zijn aangesloten bij GreenLeave proberen zelf zo duurzaam mogelijk te werken en bieden nabestaanden alle informatie en mogelijkheden die zij nodig hebben om duurzame keuzes te maken.

GreenLeave geeft daarbij een brede invulling aan het begrip duurzaamheid. Denk aan het stimuleren van het gebruik van onbespoten bloemen (geen gifstoffen), elektrische auto’s (lage CO2-uitstoot), onverpakte groenten bij catering (geen plastic afval), maar ook aan een eerlijke prijzen voor producten, netjes omgaan met medewerkers en iets belangeloos doen voor een ander.

• Hier leest u meer over duurzame mogelijkheden bij een uitvaart.

Er is geen verplichting om familie te informeren over een overlijden. Soms zijn familieverhoudingen getroebleerd en lijkt het wenselijk om een kind niet te informeren over het overlijden en de uitvaart van een ouder. Houd er dan rekening mee dat een kind via-via vaak toch over het overlijden hoort en dat kinderen een zeker ‘recht op afscheid’ hebben.

Wanneer een buitengesloten kind een kortgeding aanspant, zal de rechter vaak oordelen dat het kind tijd moet krijgen om persoonlijk afscheid van de overledene te nemen.

Als de familieverhoudingen slecht zijn, is het daarom beter dat met de uitvaartverzorger te bespreken. Hij helpt u om tot een voor alle partijen goede oplossing te komen.

• Hier leest u meer over het ‘recht op afscheid’.

Notarissen zoeken pas contact met erfgenamen als zij van nabestaanden daar opdracht toe krijgen of door de overledene zijn aangewezen als executeur.

Plaats van overlijden
Belangrijk is te weten in welke plaats het overlijden en de uitvaart plaats gevonden kan hebben. Dat kan de laatste woonplaats geweest zijn, maar ook aan een ziekenhuis of hospice in de omgeving en begraafplaatsen of crematoria in een regio waar de overledene binding mee had, zoals een geboorteplaats. Belanghebbenden kunnen een uittreksel uit het register van overlijden opvragen in de gemeente waar de persoon is overleden.

Begraafplaatsen en crematoria
Aan de hand van de naam, geboortedatum en -plaats kunnen begraafplaatsen en crematoria aangeven of een persoon bij hen begraven of gecremeerd is en wat er met de crematie-as is gebeurd. Het is verstandig deze informatie schriftelijk op te vragen om fouten en misverstanden te voorkomen.

Nee, maar het is wel heel verstandig om het te doen: als er onverhoopt iets mis gaat met de post, kan PostNL dat snel oppakken en de geadresseerden eventueel op een andere manier informeren.

Het is daarom aan te bevelen om in iedere rouwverzendset ook een rouwbrief aan uzelf te sturen. Zo heeft u er direct zicht op of de brieven in die rouwverzendset tijdig zijn bezorgd, en kunt u – als dat niet het geval is – dat direct bij PostNL melden.

Door gebruik te maken van de rouwverzendset belanden de rouwbrieven niet direct tussen de gewone post, maar worden ze apart behandeld. U bent er zo zeker van dat de rouwbrief de volgende werkdag wordt bezorgd. Rouwbrieven die middels een rouwverzendset worden verstuurd, worden ook op maandagen bezorgd en kunnen ook op feestdagen worden verzonden.

Meer informatie over het verzenden van rouwpost vindt u op de website van PostNL. Uw uitvaartverzorger kan u altijd vertellen hoe in uw geval de rouwpost het beste verzonden kan worden.

Nee, maar het is wel verstandig. De envelop van de rouwbrief hoeft geen zwarte of grijze rand te hebben. Aan de rouwpostzegel kan de ontvanger dan toch direct zien dat dit geen gewone brief of kaart is.

Rouwpostzegels zijn even duur als gewone postzegels.

Meer informatie over het verzenden van rouwpost vindt u op de website van PostNL. Uw uitvaartverzorger kan u altijd vertellen hoe in uw geval de rouwpost het beste verzonden kan worden.

Voor problemen met een uitvaartverzekering kunt u terecht bij het Kifid, het Klachteninstituut financiële dienstverlening.

Als u een klacht heeft over een organisatie die geen lid van BGNU is, kan deze mogelijk wel aangesloten zijn bij een van de andere organisaties die onder de Ombudsman Uitvaartwezen vallen:

• Keurmerk Uitvaartzorg (SKU).
• Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC)
• Stille Zorg
• Landelijke Organisatie Begraafplaatsen (LOB)
• Nardus (samenwerkende uitvaartorganisaties zonder winstoogmerk)

De Ombudsman Uitvaartwezen kan ook klachten behandelen over bedrijven die niet onder een aangesloten organisatie vallen. De Ombudsman Uitvaartwezen informeert dan eerst bij het bedrijf of dat wil meewerken aan de geschilbeslechting. Als dat zo is, neemt de Ombudsman de klacht in behandeling.

Als uw klacht niet over een lid van een van bovengenoemde organisaties gaat, kunt u er voor kiezen om een rechtszaak (civiele procedure) te starten. Als u hierover persoonlijk advies wilt of vragen heeft, kunt u contact opnemen met uw rechtsbijstandsverzekering, een Rechtswinkel of Het Juridisch Loket. Het Juridisch Loket is een initiatief van de overheid en wordt betaald door het Ministerie van Veiligheid en Justitie. De Rechtswinkels zijn vergelijkbaar met het Juridisch Loket, maar u wordt geholpen door rechtenstudenten.

• Lees meer over deze klachtenregeling op de website van de Ombudsman Uitvaartwezen

De Ombudsman Uitvaartwezen behandelt klachten over ondernemers die aangesloten zijn bij de volgende organisaties:

• Keurmerk Uitvaartzorg (SKU). BGNU-leden zijn hierbij aangesloten.
• Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC)
• Stille Zorg
• Landelijke Organisatie Begraafplaatsen (LOB)
• Nardus (samenwerkende uitvaartorganisaties zonder winstoogmerk)

Heeft u een klacht over een uitvaartorganisatie die niet bij een van de genoemde organisaties is aangesloten. Dan informeert de Ombudsman Uitvaartwezen eerst bij het bedrijf of dat wil meewerken aan de geschilbeslechting. Als dat zo is, neemt de Ombudsman de klacht in behandeling.

• Lees meer over deze klachtenregeling op de website van de Ombudsman Uitvaartwezen.

De Ombudsman Uitvaartwezen is een onafhankelijke jurist. Van deze juridische hulp kunt u gratis gebruik maken als uw uitvaartondernemer het Keurmerk Uitvaartzorg heeft. U kunt dit doen tot uiterlijk twee maanden nadat duidelijk is geworden dat de klacht niet in onderling overleg kan worden opgelost. U dient de klacht schriftelijk in, voorzien van eventuele relevante bijlagen. De Ombudsman bestudeert uw klacht zorgvuldig en waar nodig wordt aanvullende informatie gevraagd aan de betrokken partijen. Op grond van de ontvangen informatie doet de Ombudsman een voor beide partijen bindende uitspraak.

• Lees meer over deze klachtenregeling op de website van de Ombudsman Uitvaartwezen.

Nee, dat hoeft niet. Als het overlijden van de naaste (nog) niet verwacht werd, moet er direct een arts komen. Maar ook als het overlijden wel verwacht werd en u wilt dat de arts de overledene direct schouwt, moet hij komen.

Bij veel verpleeg- en verzorgingsinstellingen wordt als een overlijden tussen 23.00 en 7.00 uur plaatsvindt en verwacht werd, tot de volgende ochtend gewacht met het schouwen van de overledene. Dat mag. Maar als u wilt dat de arts eerder komt om te schouwen, kunt u dat aangeven. De arts komt dan zo snel mogelijk. Dat is vastgelegd in de Handreiking (niet-)natuurlijke dood.

De overledene mag pas verzorgd worden nadat het lichaam is geschouwd. Daarom is het zeker bij warm weer belangrijk dat niet te lang gewacht wordt met schouwen.

• Hier leest u meer over wat er bij een overlijden in een verpleeg- of verzorgingshuis of in een hospice op u afkomt.

Na het overlijden van een cliënt is diens kamer nog 7 dagen beschikbaar. Die 7 dagen worden aan de zorginstelling vergoed vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Ook is in de Wlz geregeld dat de kosten voor het schouwen, gereedmaken voor transport en tijdelijk koelen na het overlijden voor rekening van de zorginstelling komen.

De kosten voor het afleggen en opbaren zijn voor rekening van de nabestaanden. Deze diensten kunnen door de zorginstelling worden uitgevoerd. Zorginstellingen hebben dan met hun cliëntenraad afspraken gemaakt over de diensten en de prijs ervan.

• Hier leest u meer over wat er bij een overlijden in een verpleeg- of verzorgingshuis of in een hospice op u afkomt.

Ziekenhuizen volgen een eigen vast protocol bij een overlijden.

Zo zorgt het ziekenhuis ervoor dat alle medische instrumenten bij een overleden patiënt worden weggehaald, de laatste administratieve handelingen zijn verricht, het laatste gesprek met de arts is geregeld en dat er afscheid is genomen op de verpleegafdeling. Vervolgens geeft het ziekenhuis de opdracht aan de mortuariumbeheerder om de overledene over te brengen naar het mortuarium. Op dat moment sluit het ziekenhuis het dossier van de patiënt.

De handelingen die tot dan toe zijn verricht komen voor rekening van het ziekenhuis. De kosten voor verblijf in het mortuarium en eventuele handelingen waar u opdracht toe geeft (bijvoorbeeld het kleden van de overledene) komen voor rekening van de nabestaanden.

Dit protocol zorgt ervoor dat het ziekenhuis efficiënt en netjes met een overlijden om kan gaan. Het betekent echter niet dat u als nabestaande verplicht bent de suggesties van het ziekenhuis op te volgen, bijvoorbeeld voor de keuze voor een uitvaartonderneming waar zij gewend zijn mee te werken.

• Hier leest u meer over wat er na een overlijden in een ziekenhuis op u afkomt.

Thanatopraxie mag in Nederland alleen worden uitgevoerd door erkende thanatopracteurs die zijn opgenomen in het Register Erkende Thanatopracteurs.

• Hier leest u meer over het tijdelijk conserveren van het lichaam met thanatopraxie.

BGNU raadt het af om thanatopraxie thuis uit te voeren. Het is een specialistische behandeling waarbij met chemische stoffen wordt gewerkt. Ook komen lichaamsvloeistoffen van de overledene vrij, waar – ook met het oog op mogelijk besmettingsgevaar – zorgvuldig mee omgegaan moet worden.

Dat gebeurt ook altijd. Maar waar gewerkt wordt, gebeurt ook wel eens een ongelukje en hoewel de kans daarop klein is, kunnen de gevolgen daarvan in de thuissituatie groot zijn. BGNU is daarom van mening dat thanatopraxie alleen mag plaatsvinden in een omgeving die daar helemaal op is ingericht zoals een mortuarium of de verzorgingsruimte van een uitvaartcentrum.

• Hier leest u meer over het tijdelijk conserveren van het lichaam met thanatopraxie.

Thanatopraxie hoeft niet onmiddellijk na het overlijden uitgevoerd te worden. Het is beter om het lichaam een aantal uren te laten rusten en daarna of zelfs de volgende dag de behandeling uit te voeren.

• Hier leest u meer over het tijdelijk conserveren van het lichaam met thanatopraxie.

Nee. Bij thanatopraxie wordt het bloed vervangen door een conserverende stof. Die stof geeft het lichaam de kleur die het ook bij leven heeft. Maar als er bijvoorbeeld door ziekte verkleuringen in de huid zijn opgetreden, dan wordt dat door thanatopraxie niet ongedaan gemaakt. Soms is er bijvoorbeeld al een gele kleur in de huid aanwezig. Die blijft aanwezig en kan in de periode tot de uitvaart soms blauw kleuren. Dat kan gebeuren als er gekoeld wordt, maar ook als thanatopraxie werd toegepast. Zulke verkleuringen kunnen gecamoufleerd worden met make-up of door gekleurd licht te gebruiken.

• Hier leest u meer over het tijdelijk conserveren van het lichaam met thanatopraxie.

De Rijksoverheid heeft voor u een overzicht gemaakt van zaken waarbij u kunt stilstaan als u zich wilt voorbereiden op uw eigen overlijden. Aan de hand van een aantal vragen krijgt u advies voor uw persoonlijke situatie.

• Klik hier om uw persoonlijk overzicht te maken.

Duidelijkheid over uw wensen is voor nabestaanden altijd fijn. Dat kan het beste met een handgeschreven brief, een zogenaamd uitvaartcodicil.

Als u online zoekt naar ‘begrafeniswensenformulier’, vindt u de nodige voorbeelden om te downloaden. U kunt die soms ook online invullen. Bedenk alleen wel dat een digitaal bestand niet dezelfde juridische status heeft als een handgeschreven uitvaartcodicil, dat gedateerd en ondertekend is.

Internationaal transport van een overledene is eigenlijk altijd wel mogelijk, maar het is belangrijk dat alles volgens de regels gebeurt. Die regels verschillen per situatie.

Op de pagina Internationaal transport na een overlijden leest u hier meer over.

Soms overlijdt er iemand op een plaats waar hij zo snel mogelijk moet worden weggehaald. Ook al zijn de nabestaanden nog niet ingelicht en hebben nabestaanden nog geen keuze kunnen maken waar naar toe. Bijvoorbeeld als iemand in de openbare ruimte overlijdt en vrijwel direct duidelijk is dat er geen misdrijf in het spel is.

Politie geeft dan opdracht de overledene naar een mortuarium te vervoeren. Politie doet dat als zaakwaarneming voor de nabestaanden omdat zij op dat moment nog niet bekend zijn bij de politie. De kosten van het transport en het verblijf in het mortuarium horen bij de kosten van de uitvaart en komen dus voor rekening van de nabestaanden.

• Hier vindt u meer informatie over vervoer van de overledene in opdracht van politie of justitie.

Soms is er politie betrokken bij een overlijden en nemen zij een deel van het vervoer voor hun rekening. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer nader onderzoek naar de doodsoorzaak nodig is als iemand niet een natuurlijke dood is gestorven.

De overledene wordt dan naar een mortuarium gebracht. De kosten voor dit onderzoek en het vervoer komen voor rekening van politie en justitie, tot het moment dat de overledene weer aan de nabestaanden wordt overgedragen (wordt ‘vrijgegeven’).

• Hier vindt u meer informatie over vervoer van de overledene in opdracht van politie of justitie.

De wet schrijft voor dat een begrafenis of crematie uiterlijk op de zesde werkdag na de dag van het overlijden moet plaatsvinden. De dag van het overlijden telt niet mee, en het weekend en feestdagen tellen niet als werkdagen. Een uitvaart mag niet eerder dan 36 uur na overlijden plaatsvinden.

Soms zijn er goede redenen om de uitvaart later dan de zesde werkdag te organiseren. In dat geval kunt u uitstel aanvragen bij de burgemeester van de gemeente waar het lichaam zich bevindt. De burgemeester vraagt dan advies aan een arts. In de praktijk wordt dergelijk uitstel meestal verleend.

Als iemand in het buitenland overlijdt en de uitvaart vindt in Nederland plaats, is het soms niet mogelijk om de termijn van zes werkdagen te halen. De uitvaart vindt dat zo spoedig mogelijk plaats. Daarvoor hoeft geen uitstel aangevraagd te worden.

• Lees hier meer over wanneer een uitvaart moet plaatsvinden.

Ja, dat mag. Veel mensen geven hieraan de voorkeur, omdat meer mensen dan vrij zijn om de uitvaart bij te wonen. De ervaring van uitvaartverzorgers leert echter dat uitvaarten in het weekend doorgaans niet meer belangstellenden trekken dan die op een doordeweekse dag. De tarieven voor een uitvaart in het weekend liggen vaak wel iets hoger dan die op een doordeweekse dag.

• Hier leest u meer over de kosten van een uitvaart.

Wanneer iemand in het buitenland overlijdt en de uitvaart gaat in Nederland plaatsvinden, dan wordt geprobeerd om het lichaam van die persoon zo snel mogelijk naar Nederland over te brengen. Hoeveel tijd daarvoor nodig is, verschilt per situatie.

Soms is het dan niet mogelijk om de overledene binnen 6 werkdagen na de dag van overlijden te begraven of te cremeren. In dat geval schrijft het Besluit op de lijkbezorging voor dat de uitvaart zo spoedig mogelijk moet plaatsvinden. Er hoeft in dat geval geen uitstel te worden aangevraagd.

• Meer over internationaal transport rond een uitvaart leest u hier.
• Meer over de termijnen voor een uitvaart leest u hier.

Na advies van een arts mag de burgemeester van de gemeente waar de overledene zich bevindt een langere termijn stellen. Meestal geeft de afdeling Burgerzaken van een gemeente – namens de burgemeester – deze toestemming zonder problemen.

Wanneer nabestaanden een kortere termijn dan 36 uur wensen, is toestemming van de officier van justitie nodig, voordat de gemeente daarvoor verlof verleent.

• Hier leest u meer over de wettelijke termijnen voor een uitvaart.

Een overledene mag niet eerder dan 36 uur na het moment van overlijden worden begraven of gecremeerd.

Er is ook een uiterlijke termijn voor de uitvaart: dit moet op uiterlijk de zesde werkdag na de dag van het overlijden plaatsvinden. De dag van het overlijden telt hierin niet mee – stel dat iemand op maandag komt te overlijden, dan is de dinsdag van de daaropvolgende week de uiterste dag voor de uitvaart. Het weekend en feestdagen tellen niet als werkdagen.

• Hier leest u meer over wanneer een uitvaart plaatsvindt.

Als de arts de verklaring van overlijden heeft opgesteld, moet u het overlijden aangeven bij de gemeente. Dit is nodig om de uitvaart te kunnen regelen. De uitvaart moet binnen 6 werkdagen na het overlijden plaatsvinden.

De uitvaartverzorger kan de aangifte van overlijden voor u doen. Als nabestaande kunt u ook zelf bij de gemeente aangifte doen van het overlijden. Daarvoor heeft u nodig: (1) een identificatiebewijs van de overledene (2) een eigen identificatie en (3) de formulieren die door de arts zijn afgegeven.

De gemeente past de basisregistratie persoonsgegevens aan, waardoor het overlijden gemeld wordt bij een aantal instanties, zoals de Belastingdienst, zorgverzekering en pensioenfondsen.

Om een overlijden te melden bij financiële instellingen, abonnementen stop te zetten en sociale media te kunnen opheffen of aanpassen, is vaak een uittreksel van de akte van overlijden nodig. Dat kunt u direct opvragen als u aangifte doet bij de gemeente. Het daadwerkelijk informeren van bedrijven, kan vaak wachten tot na de uitvaart.

• Lees hier meer over de afwikkeling van praktische zaken.

Kosten blijken vaak een bron van onzekerheid en zorgen. Het is verleidelijk om ‘ja’ te zeggen tegen alle mogelijke opties, waardoor de kosten snel kunnen oplopen. Of wellicht bent u bang dat de uitvaartonderneming u op kosten wil jagen.

Wees niet bang om daar vragen over te stellen. De opdracht van uw uitvaartverzorger is niet om u een zo duur mogelijke uitvaart te bezorgen. Wel om samen met u een uitvaart te regelen die bij de overledene en u past wat sfeer én budget betreft.

Wij adviseren altijd om bij uw keuze voor een uitvaartbedrijf op het Keurmerk Uitvaartzorg te letten. U bent dan zeker van een heldere offerte binnen 24 uur en eerlijk antwoord op uw vragen.

• Lees hier meer over de kosten van een uitvaart.
• Lees hier meer over het Keurmerk Uitvaartzorg.

Als u wilt dat de uitvaartverzorger de overledene kleedt, kunt u kleding (van natuurlijke materialen) klaarleggen. Zorg ook voor een identiteitsbewijs of trouwboekje met de officiële gegevens van de overledene. Noteer vooral uw eigen vragen en ideeën, zodat u die bij de hand heeft tijdens het gesprek. Hierbij kan de checklist voor het gesprek met de uitvaartverzorger handig zijn.

Verder is het aan de uitvaartverzorger om overal aan te denken. Hij of zij is er om u in de dagen voor de uitvaart zo goed en praktisch mogelijk te ondersteunen.

• Bekijk hier de checklist voor het eerste gesprek met de uitvaartverzorger.

Nee. Nabestaanden kunnen een uitvaart ook zelf regelen.

Realiseert u zich wel dat er veel bij komt kijken om de logistiek goed te regelen en er zeker van te zijn dat de uitvaart aan de wettelijke eisen voldoet. Meestal is er maar kort tijd en spelen emoties een grote rol. Voor uitvaartverzorgers is dit dagelijks werk.

De Rijksoverheid heeft een checklist met overheid gerelateerde en administratieve zaken die geregeld moeten worden als uw partner, ouder of kind overlijdt. Aan de hand van een aantal vragen krijgt u advies voor uw situatie.

• Klik hier om uw persoonlijk overzicht te maken.

Het belangrijkste is om de (huis)arts te bellen en de directe familie in te lichten. De identificatie van de overledene vindt plaats aan de hand van een paspoort, rijbewijs of trouwboekje.

Een uitvaart dient zoveel mogelijk plaats te vinden zoals de overledene dat gewenst heeft. Het is dus belangrijk om erbij stil te staan wat de uitvaartwensen van de overledene zijn.

De nabestaanden maken de keuze voor een uitvaart onder eigen regie of via een uitvaartverzorger. De uitvaartverzorger weet precies wat er verder moet gebeuren en helpt de nabestaanden door de verdere stappen heen.

• Hier vindt u een checklist met wat er direct na een overlijden geregeld moet worden.

Dat raden wij zeker aan!

BGNU-leden zijn in het bezit van het Keurmerk Uitvaartzorg: een waarborg voor consumenten dat zij te maken hebben met een onderneming die een heldere administratie voert, zorgt voor inzichtelijke kostenbegrotingen en nota’s, en werkt met ervaren en goed opgeleid personeel. BGNU vindt dat iedere onderneming minimaal aan deze eisen zou moeten voldoen en dat zou moeten uitdragen!

Ondernemingen met het Keurmerk Uitvaartzorg worden eens in de anderhalf jaar getoetst door een onafhankelijke, externe auditeur. De daaraan verbonden kosten komen voor rekening van de uitvaartonderneming, evenals de jaarlijkse bijdrage aan de Stichting Keurmerk Uitvaartzorg (SKU).

BGNU zorgt ervoor dat haar leden altijd goed geïnformeerd zijn over ontwikkelingen in de uitvaartbranche en regelingen die de branche raken; bijvoorbeeld via het Brancheblad Uitvaartzorg. Waar nodig zorgt BGNU ervoor dat de stem van de uitvaartbranche gehoord wordt.

• Meer informatie over wat BGNU doet leest u op onze zakelijke website.

Voor informatie over het starten van een eigen onderneming kunt u zich wenden tot de Kamer van Koophandel.

Om bescherming te bieden aan de consument is er het Keurmerk Uitvaartzorg. Keurmerk-ondernemingen hebben ervaring en werken volgens goedgekeurde procedures. Wat het Keurmerk inhoudt en wat het voor uw onderneming kan betekenen leest u op de website van SKU (Stichting Keurmerk Uitvaartzorg). BGNU adviseert startende ondernemers om het Keurmerk Uitvaartzorg te behalen.

BGNU (Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen), WVNC (Werkgeversvereniging Nederlandse Crematoria) en Nardus (Samenwerkende uitvaartorganisaties) sluiten met de vakbonden CNV Vakmensen, FNV Bondgenoten en De Unie de cao Uitvaartbranche. Dit is een minimum cao; er mag ten gunste van de werknemer van afgeweken worden. Deze cao wordt algemeen verbinden verklaard.

• Meer informatie over de arbeidsvoorwaarden in de uitvaartbranche leest u op Uitvaartwerk.nl.

Dat hangt af voor welke functie. In de uitvaartverzorging zijn verschillende opleiders actief. Sommige werkgevers in de uitvaartzorg hebben een voorkeur voor een bepaalde opleider, sommige leiden nieuwe medewerkers intern op.

Om ervoor te zorgen dat uitvaartverzorgers onafhankelijk van welke opleiding zij hebben gevolgd, dezelfde basiskennis en vaardigheden hebben, is het nationaal vakexamen voor de uitvaartzorg (NaVU) opgericht. Het NaVU-diploma is los van de gevolgde opleiding te behalen (zoals bijvoorbeeld ook opgaan voor een rijbewijs los staat van de rijschool).

Van uitvaartondernemingen met het Keurmerk Uitvaartzorg wordt verlangd dat zij de kwaliteit van hun dienstverlening waarborgen door te werken met Register Uitvaartverzorgers (RU). Register Uitvaartverzorgers zijn in het bezit van het NaVU-diploma en nemen deel aan permanente educatie.

De uitvaartzorg – de activiteiten tussen het overlijden tot en met de uitvaart – laat zich moeilijk plannen. Wie werkt in de uitvaartzorg moet dus flexibel en stressbestendig zijn. Uitvaartzorg wordt 24/7 verleend en werken in avond en nacht, en in het weekend hoort erbij. Veel functies kennen beschikbaarheidsdiensten.

Werk in de uitvaartzorg vraagt uitstekende sociale vaardigheden. U moet empathisch zijn, maar ook commercieel gevoel hebben. Werken in de uitvaartbranche betekent gastvrij zijn en inspelen op de (onuitgesproken) behoeften van nabestaanden. Wie werkt in de uitvaartzorg moet er, kortom, echt kunnen zijn voor nabestaanden, maar moet hun verdriet ook goed van zich af kunnen zetten als hij niet aan het werk is.

Werk in de uitvaartzorg vraagt ook fysiek het een en ander. In sommige functies moet veel getild worden, in andere minder, maar even letterlijk een handje helpen wordt van veel werkers in de uitvaartzorg verwacht.

Er zijn veel verschillende organisaties actief in de uitvaartbranche: begraafplaatsen, crematoria, kleine en grote uitvaartverzorgingsbedrijven, uitvaartverenigingen. En er zijn dus ook veel verschillende functies: begraafplaatsmedewerker, administratief medewerker, chauffeur, gastvrouw, drukker, uitvaartverzorger, nazorgadviseur, overledenenverzorger, thanatopracteur, etc.