Wat ging er mis bij de uitvaartondernemer in de VS?

Heeft u het ook in de media gelezen: een uitvaartonderneming in de Verenigde Staten die ledematen van overledenen afhakt en verkoopt? Zou wat bij een uitvaartondernemer in de VS gebeurt, ook in Nederland kunnen gebeuren?

In de Verenigde Staten is een uitvaartondernemer veroordeeld tot 20 jaar cel omdat ze nabestaanden had opgelicht. Zonder hun toestemming ontleedde ze overledenen en verkocht de ledematen.

Het lichaam van een overledene geniet in Nederland weinig bescherming. Toch zal een dergelijke verminking van overledenen hier niet snel gebeuren. Nabestaanden hebben in Nederland zicht op wat er met het lichaam van de overledene gebeurt, vanaf het overlijden tot de daadwerkelijke de begrafenis of crematie.

In die periode vindt ook de laatste verzorging plaats. Nabestaanden laten die vaak deels of helemaal aan professionals over. Denk hierbij aan het verwijderen van infusen bij een overlijden in het ziekenhuis, maar ook aan wassen en kleden voor de opbaring in de kist. Deze medewerkers postmortalezorg, de mensen die de laatste verzorging van overledenen doen, hebben heel bewust voor dat werk gekozen hebben en doen het met hart en ziel.

Toch is het een feit dat er in Nederland veel is geregeld rond hoe we met het lichaam van zieken omgaan en dat dat heel anders is na overlijden. In wetgeving is duidelijk vastgelegd hoe zorg moet plaatsvinden en aan welke eisen zorgverleners moeten voldoen. Op die eisen is ook toezicht. Dat geldt allemaal niet voor de zorg na de dood.

Veel nabestaanden willen dat hun overledene wordt opgebaard, zodat zij zelf nog bij de overledene kunnen zijn, of aan degenen die hem of haar gekend hebben, gelegenheid kunnen geven om afscheid te nemen. Om dat mogelijk te maken, moet het lichaam na overlijden op de juiste manier worden geconserveerd en verzorgd. Gebeurt dat niet goed, dan heeft dat een grote impact op het afscheidnemen en de rouwverwerking.

Een goede verzorging van het overleden lichaam vraagt kennis en kunde. Zo moeten bijvoorbeeld pacemakers en andere hulpmiddelen uit het lichaam verwijderd worden, kan het wenselijk zijn om zichtbare effecten van medicatie, bestralingen of andere behandelingen te camoufleren en zijn soms reconstructies nodig (bijvoorbeeld na een ernstig ongeval).

BGNU vindt het niet wenselijk dat momenteel iedereen dergelijke handelingen met een overleden lichaam mag uitvoeren. Er worden in Nederland geen eisen gesteld aan de opleiding of ervaring van medewerkers in de postmortale zorg. En dat terwijl fouten een grote en langdurige impact hebben op nabestaanden. Daarom zetten wij ons, samen met andere organisaties in de uitvaartbranche, in om de overheid ervan te overtuigen dat regelgeving voor de laatste zorg een must is.