Uitvaarten in tijden met corona: moeder overleed aan corona, opgebaard bij zoon

Moeder overleed in een verpleeghuis aan corona. Ze mocht daar niet op haar kamer worden opgebaard, zoals ze zelf graag wilde. De kinderen baarden haar op in de serre van een zoon.

“Mijn moeder was een krachtige vrouw, maar de laatste jaren kon ze nog maar weinig. Ze vond het heel moeilijk om afscheid te nemen, zelfs toen ze corona kreeg en besloot thuis te blijven, duurde het nog relatief lang,” vertelt zoon Jacco. De kinderen kwamen voor moeilijke dilemma’s te staan. Ze mochten afscheid nemen van hun moeder, maar dan namen ze wel het risico zichzelf en hun gezinnen te besmetten. Ze besloten dat één dochter die laatste dagen bij moeder zou blijven. “Janettes kinderen zijn al uit huis, mijn andere zussen en ik hebben nog thuiswonende kinderen. Mijn studerende kinderen, wonen nu juist vanwege de coronacrisis weer bij ons in. En Janette wilde ook graag bij onze moeder zijn.”

Janette had zich niet gerealiseerd dat die keuze waarschijnlijk betekende dat ze niet bij de uitvaart kon zijn. Dat hoorde ze van de uitvaartverzorger. Die hadden ze al voor het overlijden van hun moeder ingeschakeld, om vast het een en ander door te spreken.

Daar zijn ze heel blij mee. Want toen bleek dat moeder niet op haar kamer zou mogen worden opgebaard, was er nog tijd om een andere oplossing te realiseren. Jacco: “Ze wilde graag, net zoals we bij mijn vader hebben gedaan, op haar kamer worden opgebaard. We hebben het destijds als heel fijn ervaren dat iedereen die dat wou – vooral de medebewoners – in alle rust afscheid kon nemen.” Maar in het verpleeghuis mag nu geen bezoek komen, ook niet om afscheid te nemen.

Ook Jacco, Frances en Petra (zijn andere twee zussen) en de kleinkinderen moesten afscheid van hun moeder nemen via de tablet. Ze waren blij dat dat – dankzij de verzorgers en Janette nog wél kon. Toch was het heel pijnlijk dat ze hun moeder niet nog een laatste keer konden aanraken, haar hand konden vasthouden.

Daarom vonden ze het des te belangrijker om na haar dood nog wel afscheid te kunnen nemen. Dat kon gelukkig, want nadat moeder overleed, was er geen besmettingsgevaar door corona meer.

Samen met de uitvaartverzorger bedachten ze een alternatief: ze richtten de serre van Jacco in als opbaarkamer. “Samen met mijn kinderen heb ik er het logeerbed in gezet en wat persoonlijke spulletjes van moeder. Alles goed gedesinfecteerd!”

De overledenenverzorgers hebben moeder verzorgd, overgebracht en opgebaard. Dit alles in beschermende kleding om elk risico uit te sluiten, bijvoorbeeld dat er bij het draaien nog besmette lucht ontsnapt. Eenmaal thuis konden de kinderen bij haar zitten zoveel als ze wilden. Ze mochten haar zelfs weer aanraken. Daar maakten ze dan ook wel gebruik van.

“Zelf had ik niet verwacht dat ik het zo fijn zou vinden,” blikt Jacco terug, “ik zag er eerst nog wel tegenop. Ik had nooit gedacht dat ik zoveel tijd bij haar zou zitten. En dat gold ook voor mijn zussen en veel van de kleinkinderen. Alsof we de dagen wilden inhalen dat we voordat ze overleed aan corona er niet voor haar konden zijn. Het klinkt misschien vreemd, maar het hielp me echt.” Er zijn heel wat tranen gevloeid de dagen dat ze lag opgebaard.

Er was één kleinkind dat geen afscheid kon nemen van zijn oma. Dat was Joost. Joost is ernstig meervoudig gehandicapt en woont in een zorginstelling. Door de coronamaatregelen kon hij geen afscheid nemen en niet naar de uitvaart. “En het was voor mijn neef al zo moeilijk om te begrijpen dat zijn oma er niet meer is. Hij had een hechte band met haar. Toen ze dat nog kon ging ze hem vaak opzoeken. En ze waren altijd heel knuffelig. Joost kan soms best heel lastig zijn, maar mijn moeder wist altijd een snaar bij hem te raken. Ze bleef hem beschouwen als een grote knuffelbeer.” Juist omdat Joost zo fysiek is ingesteld en veel knuffelde met zijn oma was het hartverscheurend dat er geen direct afscheid mogelijk was. Zijn moeder Petra maakte daarom van een jurk van haar moeder een hartvormig kussen voor Joost. “Ze koos een jurk die Joost goed kende, en waarvan de stof stevig en toch zacht is.” Petra nam het gedeelte met het kraagje, zodat het nog goed herkenbaar is voor Joost als ‘de jurk van oma’.

“We hopen dat het wat helpt bij de rouw. Joost sleept het kussen in elk geval overal mee naar toe.”

In coronatijd zijn veel mooie initiatieven ontstaan, van erehagen tot het online bijwonen van uitvaarten en herdenkbijeenkomsten. Lees daarover in dit artikel.

De maatregelen om de verspreiding van Covid-19 tegen te gaan kunnen wijzigen. Wij raden u daarom aan om de berichtgeving daarover op onze website te volgen en de adviezen van het RIVM strikt na te leven.