Regel uw digitale nalatenschap

Ons leven wordt steeds digitaler en dat heeft gevolgen voor wat we na ons overlijden nalaten. Bepaalden we vroeger wie de fotoalbums zou erven, nu moeten we nadenken over wat we willen dat er met de digitale foto’s gebeurt die we in de cloud hebben opgeslagen. Het is niet leuk maar wel belangrijk: regel uw digitale nalatenschap!

Ook de politiek houdt zich met onze zogenoemde digitale nalatenschap bezig. Enkele Tweede Kamerleden stelden er vragen over aan minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en deze zomer gaf zij daar antwoord op.

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft onderzoek laten doen naar de digitale nalatenschap. Omdat het onderwerp nog niet zo bekend is bij de Nederlandse burger vindt de minister het nu nog te vroeg om rechten rond de digitale nalatenschap wettelijk vast te leggen. Als dat later wel opportuun is, wil zij dit op Europees niveau regelen.

Digitale nalatenschap is een relatief nieuw begrip. Het is dan ook nog niet helemaal duidelijk wat we eronder verstaan. U kunt in ieder geval denken aan social media- en e-mailaccounts, en aan foto’s, video’s en andere persoonlijke bestanden in de cloud die iemand bij overlijden achterlaat. Maar ook digitale aankopen zoals games, apps, bitcoins en e-boeken kunnen als digitale nalatenschap beschouwd worden.

Het is nog maar de vraag of we digitaal bezit zoals e-mails, digitaal opgeslagen foto’s en gekochte e-boeken kunnen erven. Het is niet duidelijk of digitaal bezit onder het Nederlandse erfrecht valt.

Bij digitaal bezit kunnen we in ieder geval wel te maken hebben met wat er is vastgelegd in de overeenkomst tussen de gebruiker van een account en de aanbieder van de online dienst (en daarmee met het consumentenrecht), met auteursrechten op digitaal gepubliceerde teksten en natuurlijk met privacyvragen (en dus de AVG). Zowel de privacy van de overledene (wilde die wel dat anderen toegang zouden krijgen tot bijvoorbeeld zijn e-mails?), als van degenen met wie hij communiceerde, zijn daarbij belangrijk.

Uit het onderzoek dat in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken gedaan is, komt naar voren dat maar weinig mensen al hebben nagedacht over hun digitale nalatenschap en daarvoor iets hebben vastgelegd. Dat is best zorgelijk: bijna negen op de tien Nederlanders maakt immers dagelijks gebruik van social media! Als we overlijden willen onze nabestaanden die accounts wellicht bekijken. Willen we dat?

Kortom: regel uw digitale nalatenschap! Het is belangrijk om erover na te denken wat we met onze digitale nalatenschap willen. Moeten accounts worden opgeheven, of mogen ze blijven bestaan? Eventueel als memorial pagina? Wie mag welk account beheren? Hoe regel je dat?

De overheid gaat nog niets regelen over de digitale nalatenschap. Daarvoor vindt de minister van Binnenlandse Zaken het nog te vroeg: het is nog helemaal niet duidelijk hoe wij als maatschappij denken over bijvoorbeeld een recht voor erfgenamen op toegang tot de digitale nalatenschap als de overledene niet uitdrukkelijk heeft aangegeven dat niet te willen. Mocht op termijn toch een wettelijke regeling gewenst zijn, dan heeft de Minister een voorkeur voor een regeling op Europees niveau. Online diensten werken nu eenmaal veelal grensoverschrijdend.

De minister wijst er in haar brief aan de Tweede Kamer ook op dat aanbieders van informatiediensten steeds meer aandacht krijgen voor de digitale nalatenschap en dat onder andere vanuit de uitvaartbranche en het notariaat initiatieven ontstaan om burgers bewuster van deze materie te maken. U heeft zojuist een dergelijk initiatief gelezen!