Wat te regelen na de uitvaart?
Als directe nabestaande vragen veel praktische zaken om uw aandacht. Sommige moeten direct geregeld worden, andere hebben minder haast.
Voor een aantal formaliteiten heeft u een uittreksel van de akte van overlijden nodig. Deze kunt u (digitaal) opvragen bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente waarin het overlijden plaatsvond.
Persoonlijk overzicht
De Rijksoverheid heeft een stappenplan opgesteld waarmee u inzicht krijgt in wat te regelen met de overheid als uw partner, ouder of kind overlijdt. En bij welke instantie u moet zijn.
- Klik hier voor het persoonlijk overzicht bij overlijden van de Rijksoverheid.
Inkomen en uitkering
De burgerlijke stand geeft het overlijden door aan de belastingdienst en andere overheidsinstanties. Als de overledene een uitkering ontving (bijstand, AOW, Ziektewet, Werkloosheidswet, IOW, WIA, WAO, WAZ of Wajong)-zal deze vanzelf worden stopgezet of aangepast. Het hangt van uw situatie af of u recht heeft op wezen- of partnerpensioen, nabestaandenpensioen uit de Algemene Nabestaandenwet (ANW) of een andere al dan niet eenmalige uitkering.
Loondienst of zelfstandig
Als uw partner in loondienst was, stopt het inkomen vanaf de datum van overlijden. In veel cao’s is geregeld dat nabestaanden een eenmalige overlijdensuitkering van de werkgever van de overledene ontvangen. Als de overledene (zelfstandig) ondernemer was, hangen uitkering van pensioen en levensverzekeringen af van wat hij of zij zelf geregeld had.
KVK
KVK is een van de instanties die een melding van het overlijden via de Basisregistratie Personen krijgt. Als de overledene geregistreerd staat in het Handelsregister, neemt de KVK Nabestaandendesk contact op met de nabestaanden om hen te helpen bij de wijziging in het Handelsregister. De medewerkers van de KVK Nabestaandendesk hebben daarvoor de specifieke kennis. Als nabestaande kunt u ook zelf contact met de KVK Nabestaandendesk opnemen via nabestaandendesk@kvk.nl.
- Klik hier voor meer informatie over de wijziging van de inschrijving in het Handelsregister als een ondernemer is overleden.
Inkomstenbelasting en Erfbelasting
De Belastingdienst stuurt de fiscale partner van de overledene een aantal maanden na het overlijden een aangifteformulier voor de inkomstenbelasting (F-biljet). Als er geen fiscale partner is, moeten de erfgenamen een vertegenwoordiger aanwijzen en diens naam doorgeven aan de Belastingdienst. Met het F-biljet wordt namens de overledene aangifte gedaan over het lopende jaar tot het moment van overlijden. Eventuele nog te betalen belasting, of teruggave daarvan behoren tot de erfenis.
Erfbelasting
Als u een groot geldbedrag of een huis erft, moet u binnen 8 maanden erfbelasting betalen. In sommige gevallen hoeft geen belasting over de erfenis betaald te worden. Dit hangt af van de omvang van de erfenis, of de overledene in het buitenland woonde en uw relatie tot de overledene.
De Belastingdienst heeft een infopagina voor nabestaanden.
- Klik hier voor de checklist bij overlijden van de Belastingdienst.
Hypotheek
Na overlijden loopt een eventuele hypotheek door. Deze en andere woonlasten komen dan op naam van de erfgenamen. In de eerste plaats van de partner als de hypotheek ook op diens naam staat.
Overlijdensrisicoverzekering
Aan veel hypotheken is een overlijdensrisicoverzekering gekoppeld. De uitkering van die verzekering wordt gebruikt om de hypotheek (deels) af te lossen. Dit geld kan ook anders worden ingezet. De hypotheekverstrekker of tussenpersoon weet precies welke mogelijkheden er zijn.
Woning ook op naam van achterblijvende partner
Als de partner voldoende inkomen heeft om de lasten te dragen, kan de hypotheek door hem of haar worden overgenomen en voortgezet. De uitkering van een eventuele overlijdensrisicoverzekering kan helpen de hypotheeklasten te drukken.
Nationale Hypotheek Garantie
Als de lasten te hoog zijn en de hypotheek onder de Nationale Hypotheek Garantie valt, kan de partner mogelijk aanspraak maken op de NHG Woonlastenfaciliteit. Dit geeft tijd om een oplossing te vinden voor betalingsproblemen en zo wellicht een gedwongen verkoop van de woning voorkomen.
De uitvaartnota
De opdrachtgever – de voor de uitvaart verantwoordelijke nabestaande – ontvangt de rekening voor de uitvaart. De kosten van de uitvaart behoren tot de erfenis van de overledene als zogenaamde ‘preferente schulden’. Dit betekent dat de factuur uit de erfenis betaald mag worden voordat eventuele andere schuldeisers aanspraak kunnen maken.
Vergelijk de factuur met de ontvangen begroting en bespreek eventuele onduidelijkheden direct met uw uitvaartverzorger. Bent u ontevreden over de kosten en komt u er met uw uitvaartverzorger niet uit, dan kunt u een klacht voorleggen aan de Ombudsman Uitvaartwezen. Deze biedt gratis rechtshulp aan klanten van bij het Keurmerk Uitvaartzorg aangesloten ondernemingen.
Uitvaartverzekeringen
Als voor de uitvaart onduidelijk is of de overledene een uitvaartverzekering heeft, kan dit, bijvoorbeeld via de zoekservice van het Verbond van Verzekeraars, achteraf alsnog worden vastgesteld. Tot vijf jaar na de uitvaart kunt u de kosten van de begrafenis of crematie nog verhalen op een uitvaartverzekering, als die er is.
Abonnementen en online accounts
Als iemand overlijdt laat diegene niet alleen spullen en geld en/of schulden na, maar bijna altijd ook digitale bezittingen: foto’s en bestanden in de cloud, email- en social media-accounts, bitcoins, etc. Als de overledene niets geregeld had, kan het voor nabestaanden lastig zijn om daar toegang toe te krijgen. Zorg in ieder geval dat u het (mobiele) telefoonabonnement van de overledene niet opzegt totdat u er zeker van bent dat u de digitale erfenis heeft afgehandeld: als de overledene u zijn wachtwoorden heeft achtergelaten, is vrijwel altijd verificatie via de telefoon nodig.
- Meer informatie over de digitale nalatenschap leest u op de website Veilig Internetten.
Auto overschrijven
Het kentekenbewijs van de auto van de overledene moet binnen 5 weken overgeschreven worden op naam van een erfgenaam, of bij verkoop op naam van een nieuwe eigenaar. Dit kan online of bij een kentekenloket.
- Klik hier voor de website van de Rijksdienst voor het Wegverkeer.
Overschrijven kan pas als de erfenis is geregeld. Als de erfgenamen de erfenis verwerpen of onder voorwaarden (beneficiair) aanvaarden, mag de auto namelijk niet op hun naam overgeschreven worden.
- Lees hier meer over een erfenis aanvaarden of verwerpen.
De grafsteen
De meeste begraafplaatsen stellen eisen aan een grafmonument en op natuurbegraafplaatsen is vaak helemaal geen grafmonument mogelijk. Informeer goed wat de mogelijkheden zijn op de betreffende begraafplaats voordat u onnodige kosten maakt.
Het maken en plaatsen van een grafsteen of -monument heeft meestal geen haast. Vaak is het zelfs beter om te wachten met het plaatsen van de grafsteen totdat de grond na de begrafenis goed is ingeklonken. Het monument verzakt dan niet zo snel.
Grafmonumenten worden meestal van steen gemaakt, maar dat hoeft niet. Het recyclen van een bestaande grafsteen is een mooie manier om een miljoenen jaren oude grondstof opnieuw te gebruiken in een nieuw ontwerp.
- Lees hier meer over de regels bij natuurbegraafplaatsen.
- Lees hier meer over recycling van grafstenen.
Asbestemming
De as van de overledene kan worden bewaard of verstrooid. Bewaren kan onder meer thuis, in een urnenmuur, op een graf van een familielid, of verwerkt in een sieraad. Verstrooien kan op een daarvoor bestemde plek bij een crematorium of op het nationaal verstrooi-terrein bij Arnhem. Uitstrooien op zee kan vanuit een boot of vliegtuig, of op een zelfgekozen plaats indien daar vanuit de gemeente, de grondeigenaar en het waterbeheer geen bezwaar tegen is.
De opdrachtgever – de voor de uitvaart verantwoordelijke nabestaande – heeft in principe een maand de tijd om te bepalen wat er met de crematie-as moet gebeuren. Als het dan nog niet gelukt is om een keuze te maken, bewaart het crematoria de as nog wat langer.
- Lees hier meer over mogelijke asbestemmingen.
Veelgestelde vragen over praktische zaken na een overlijden
Dat is een taak van de fiscale partner en/of de wettige erfgenamen van de overledene. Hiervoor is een uittreksel van de akte van overlijden nodig (verkrijgbaar via Burgerzaken bij de gemeente) en soms een verklaring van erfrecht. De meeste overheidsinstanties worden automatisch van het overlijden op de hoogte gebracht door Burgerzaken.
Kaartjes om de belangstellenden bij de uitvaart te bedanken voor hun steun worden meestal rond 6 weken na de uitvaart verstuurd. U kunt ook een dankbetuiging in de krant laten plaatsen, op social media delen of mensen persoonlijk bedanken. U kunt desgewenst uw uitvaartverzorger vragen om u te helpen bij het (laten) maken en verzenden van de dankbetuiging. Hij kan u voorbeelden en voorbeeldteksten laten zien.