Wanneer vindt een uitvaart plaats?

De Wet op de lijkbezorging kent termijnen waarbinnen een uitvaart moet plaatsvinden.

De Wet op de lijkbezorging schrijft voor wanneer een uitvaart moet plaatsvinden. Welke termijnen daarvoor gelden is afhankelijk van waar het overlijden heeft plaatsgevonden en waar de begrafenis of crematie plaatsvindt: in Nederland of in het buitenland.

Een uitvaart moet uiterlijk op de zesde werkdag na de dag van het overlijden (die telt dus niet mee) plaatsvinden. Het weekend en feestdagen tellen niet als werkdagen. Een uitvaart mag niet eerder dan 36 uur na het overlijden plaatsvinden.

Van deze termijnen mag worden afgeweken. Na advies van een arts mag de burgemeester van de gemeente waar het lichaam van de overledene zich bevindt, een langere termijn stellen. Meestal geeft de afdeling Burgerzaken van een gemeente – namens de burgemeester – deze toestemming zonder problemen. 

Wanneer nabestaanden een kortere termijn dan 36 uur wensen, is toestemming van de officier van justitie nodig. Pas daarna kan de gemeente daarvoor verlof verlenen. Tegen dat verlof kan in beroep gegaan worden bij de Commissaris van de Koningin. De termijn die daarvoor staat is 24 uur, vanaf het moment dat het verlof is afgegeven. Gedurende deze 24 uur mag de uitvaart dan ook nog niet plaatsvinden. Omdat er na het overlijden minimaal enkele uren – maar soms ook een nacht of enkele (weekend) dagen; afhankelijk van wanneer iemand overlijdt – overheen gaan voordat een verlof kan worden afgegeven, betekent dit dat een uitvaart in theorie 24 uur na overlijden kan plaatsvinden, maar dat een verzoek om de uitvaart eerder dan 36 uur na het overlijden te laten plaatsvinden, zelden veel tijdwinst oplevert.

Hoewel het weekend niet meetelt bij het berekenen van de termijn waarbinnen de uitvaart moet plaatsvinden, mag de uitvaart wel in het weekend plaatsvinden. Veel mensen vinden dat een prettig idee, omdat meer mensen dan vrij zijn om de uitvaart bij te wonen. De ervaring van uitvaartverzorgers leert echter dat uitvaarten in het weekend niet meer belangstellenden trekken dan die op een doordeweekse dag. De tarieven voor een uitvaart in het weekend liggen doorgaans iets hoger dan die op een doordeweekse dag.

Als iemand in het buitenland overlijdt waarvan de uitvaart in Nederland gaat plaatsvinden, wordt het lichaam van de overledene doorgaans zo snel mogelijk naar Nederland overgebracht. Toch kan het ertoe leiden dat de uitvaart niet binnen 6 werkdagen na het overlijden kan plaatsvinden. In dat geval schrijft het Besluit op de lijkbezorging voor dat de uitvaart zo spoedig mogelijk moet plaatsvinden. Er hoeft in dat geval geen uitstel te worden aangevraagd.

De Wet op de lijkbezorging geeft geen termijnen als een in Nederland overledene in het buitenland wordt begraven of gecremeerd.