Rouwen
Die ander is er niet meer. Wat er is, is een wirwar van emoties: verdriet, ongeloof, boosheid, somberheid. Voor iedereen zijn die gevoelens anders. Iedereen gaat er anders mee om. Er is niet één manier van rouwen.
U bent niet alleen
In Nederland overlijden jaarlijks zo’n 150.000 mensen. Iedere dag laten dus meer dan 400 mensen nabestaanden achter. U bent dus zeker niet alleen als u rouwt om het verlies van een dierbare.
Het overlijden van iemand waarmee u veel contact had, of waarmee u een bijzondere band had, is een van de ingrijpendste gebeurtenissen in het leven. Iedereen gaat daar anders mee om; rouwt anders. Het is bijvoorbeeld afhankelijk van uw persoonlijkheid en hoe lekker u in uw vel zat voor het overlijden, de band die u had met de overledene en de manier waarop die is overleden. En natuurlijk heeft ook het verloop van de uitvaart grote invloed op de rouw daarna.
In dit verhaal vertelt een uitvaartverzorger over haar ervaringen met rouw.
Rouwen is hard werken
Rouwen is in veel gevallen hard werken. “Taken” die in het rouwproces vaak gedaan moeten worden zijn:
- Erkennen: langzaamaan gaan beseffen dat de ander echt nooit meer terugkomt.
- Herkennen: omgaan met de warboel aan gevoelens.
- Verkennen: u aanpassen aan uw veranderde leven, dat vorm moet krijgen zonder die ander.
- Verbinden: verder leven met uw herinneringen, met die ander in uw hart.
Deze taken lopen door elkaar heen en er is geen vaste volgorde, maar veel mensen herkennen ze. Rouw betekent ook dat u uw weg moet vinden met nieuwe gevoelens in een nieuw dagelijks leven, dat gewoon verder gaat. Accepteer dat dat energie, tijd en aandacht vraagt.
Tegenstrijdige gevoelens
Rouwen kan veel en tegenstrijdige gevoelens los maken. Verdriet en leegte, maar ook boosheid, angst, machteloosheid en schuldgevoel. Accepteer de gevoelens zoals ze zijn en erken ze. Soms lijkt de overledene al uw gedachten te domineren. Ook in uw slaap. Ook kan het gebeuren dat u negatiever over uzelf gaat denken. Wie rouwt, huilt soms veel en/of trekt zich terug. Of is juist actiever, opstandiger en risicovoller dan voorheen.
Lief voor uzelf
Rouwen kost veel energie. Veel mensen voelen zich dan ook fysiek moe. Andere lichamelijke reacties die vaak optreden, zijn gespannen zijn, vergeetachtig zijn en slecht kunnen concentreren, hartkloppingen hebben, slecht slapen, hoofdpijn en misselijkheid, darmklachten, geen eetlust of juist heel veel eten. Door de stress die veel mensen ervaren zijn zij ook vatbaarder voor griep en verkoudheden.
Gezond eten en voldoende (buiten) bewegen kan helpen de lichamelijke klachten te verminderen. Structuur brengen in de dagelijkse dingen, kan helpen. Luister ook goed naar uzelf: wilt u alleen zijn, met anderen? Richt u daarnaar. Lezen over of praten met anderen die hetzelfde hebben meegemaakt kan helpen.
Gun uzelf tijd om te rouwen en bespreek dat met bijvoorbeeld uw werkgever.
Rouw verwerken?
De term ‘rouwverwerking’ kan verkeerd aanvoelen. Helemaal verwerken doe je een groot verlies namelijk niet. Maar de meeste mensen slagen er wel in om (op termijn) op eigen kracht verder te gaan. Lukt het niet om het dagelijkse leven weer op te pakken, dan kan professionele rouwbegeleiding helpen.
Er zijn voor een ander
Veel mensen willen een kennis, buur of collega die een dierbare is verloren graag steunen. Tegelijkertijd voelen vele mensen zich daarbij onzeker. Dat leidt er vaak toe dat ze het blijven uitstellen om de rouwende te bellen of hem of haar niet aanspreken bij een toevallige ontmoeting. De rouwende kan daardoor het gevoel krijgen er alleen voor te staan, en dat is niet nodig.
Wat kunt u doen?
- Maak contact
Misschien zegt u iets tegen de rouwende dat niet zo handig is, maar contact (blijven) maken, is altijd beter dan geen contact! - Zeg dat u niet weet wat u moet zeggen
U helpt de rouwende als u hem of haar laat voelen er voor die ander te willen zijn. Kort aangeven dat u het lastig vindt hoe te reageren, toont dat u daar serieus in bent en maakt ook verdere contacten makkelijker. - U weet niet hoe de ander zich voelt
“Ik weet hoe je je voelt” is gemakkelijk gezegd, maar nooit waar. Zegt het niet, maar erken het verdriet van de rouwende en hoe hij of zij daarmee omgaat. - Vermijd ongevraagd advies
Vraag wat de ander nodig heeft en hoe u hem of haar eventueel kunt helpen. Troostende woorden als “volgend jaar voelt het al heel anders” en “het is goed om erover te praten” kunnen overkomen als dat het verdriet snel over moet zijn, en dat als dat niet zo is, er iets mis is met de rouwende.
Vind een gecertificeerd uitvaartbedrijf
Vertrouw op de kennis en ervaring van een BGNU-uitvaartbedrijf.
