Ga door naar hoofdcontent
InformatieRouwadvertenties: een geschiedenis

Rouwadvertenties: een geschiedenis

De gewoonte om rouwbrieven te versturen en rouwadvertenties te plaatsen heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot de 18e eeuw. Ook in de huidige tijd van sociale media worden nog veel rouwadvertenties geplaatst.

Van roepen naar brieven

In Nijmegen werd in 1426 iemand aangesteld om sterfgevallen bekend te maken door luid roepend over straat te gaan. Later werden door gildeknechten en aansprekers, mondeling of per brief, sterfgevallen gemeld. Dat gebeurde dan niet meer ‘aan iedereen die het horen wilde’, maar aan diegenen waarvan de nabestaanden vonden dat zij op de hoogte gebracht moesten worden.

Een nieuwe trend ontstond in de tweede helft van de achttiende eeuw. Deftige gezinnen gingen er toen toe over om rouwbrieven te versturen aan familie en relaties die verder weg woonden. Dat waren vaak grote brieven met uitvoerige informatie over de ziekte en het overlijden van de naaste. Niemand ontvangt graag een overlijdensbericht. Maar omdat de portokosten betaald werden door de ontvanger, waren deze overlijdensberichten nog minder populair.

Naar rouwadvertenties

Rouwadvertenties boden daarin een uitkomst. In september 1793 verscheen de eerste rouwadvertentie in een krant. Sindsdien zijn rouwadvertenties niet meer weg te denken uit de Nederlandse rouwcultuur.

Het taalgebruik, de inhoud en het uiterlijk van de rouwadvertenties zijn in de loop der geschiedenis natuurlijk wel veranderd. In oude teksten werd vaak uitvoerig ingegaan op het ziekteverloop; later werden de teksten van rouwadvertenties zakelijker. Het is dan misschien ook niet verbazingwekkend dat de teksten van de advertenties lange tijd gestandaardiseerd leken.

Pas aan het eind van de twintigste eeuw veranderde dat weer en werden teksten van rouwadvertenties persoonlijker. Soms zelfs zo persoonlijk dat ze voor buitenstaanders niet begrijpelijk waren. De oorspronkelijke functie van een rouwadvertentie – het bekend maken van een overlijden in een brede kring – ging daarmee verloren.

In de huidige tijd van sociale media is de informatiefunctie van een rouwadvertentie minder belangrijk geworden. Rouwadvertenties zijn in de huidige tijd dan ook vaker bedoeld als een eerbetoon aan de overledene. Rouwadvertenties en rouwbrieven zijn daarnaast ook een waardevol aandenken aan de overledene.

Wat staat er in een rouwadvertentie?

Zowel rouwbrieven als rouwadvertenties bevatten doorgaans feitelijke informatie zoals de naam van de overledene, de geboorte- en overlijdensdatum, familierelaties, en details over de uitvaartplechtigheid. Daarbij wordt vaak aangegeven of bloemen bij de uitvaart op prijs gesteld worden of dat de overledene bijvoorbeeld wilde dat het geld dat mensen daarvoor zouden uitgeven wordt overgemaakt aan een goed doel.

Maar het is ook heel gebruikelijk dat een rouwadvertentie een korte beschrijving geeft van wie de overledene was (‘onze zorgzame moeder’, ‘was als financieel manager betrokken bij’). Nabestaanden geven vaak ook aan hoe zij terugkijken op het overlijden (‘verdrietig’, ‘dankbaar dat hij niet langer heeft moeten lijden’).

Zo’n vijf jaar geleden deed Offerte.nl onderzoek naar rouwberichten in kranten. Hier lees je daar meer over.

Vind een gecertificeerd uitvaartbedrijf

Vertrouw op de kennis en ervaring van een BGNU-uitvaartbedrijf.

Afbeelding KAART BGNU ALLES