Overlijden in het ziekenhuis

Iedereen die in een ziekenhuis wordt opgenomen, hoopt daar gezonder weer uit te komen. Toch brengt niet iedere ziekenhuisopname de gehoopte genezing. Ongeveer een derde van de overlijdens in Nederland vindt in het ziekenhuis plaats. Wat komt er allemaal op u af als een naaste in het ziekenhuis overlijdt? U leest het hier.

Een ziekenhuisopname: soms weet u van te voren dat dat gaat gebeuren en kunt u zich er goed op voorbereiden, soms is er spoed en is daar geen tijd voor. Toch is het goed om erbij stil te staan dat niet iedere ziekenhuisopname de gehoopte genezing brengt.

Wie wordt opgenomen in een ziekenhuis moet doorgaans aangeven dat hij akkoord gaat met een aantal afspraken die automatisch gaan gelden, mocht hij te komen overlijden. Zo wordt gevraagd of u in dat geval orgaan- en/of weefseldonor zou willen zijn.

Ook leggen ziekenhuizen doorgaans vast dat, wanneer u mocht komen te overlijden, uw lichaam van de ziekenhuiskamer naar het mortuarium wordt gebracht en dat de kosten van het verblijf in het mortuarium horen bij de kosten van de uitvaart die door uw nabestaanden of uw uitvaartverzekering worden betaald. De vergoeding van ziekenhuiskosten vanuit uw ziektekostenverzekering stopt op het moment van overlijden.

De meeste ziekenhuizen hebben voor nabestaanden overzichtelijke folders met checklists die hen helpen overzicht te houden over alles wat er op hen afkomt bij een sterfgeval.

Als iemand in het ziekenhuis overlijdt, wordt gecontroleerd in het donorregister of de overledene organen of weefsels wilde doneren. Als dat het geval is, wordt nabestaanden om toestemming gevraagd. Informatie over de procedure bij donatie vindt u op de website van de Nederlandse Transplantatie Stichting.

Ook kan het zijn dat de overledene zijn hersenen wilde doneren aan de Nederlandse Hersenbank. In dat geval moet zo snel mogelijk na het overlijden contact met de Hersenbank worden opgenomen; het is belangrijk dat er niet te veel tijd vergaat tussen het overlijden en het uitnemen van de hersenen. Als de Hersenbank de hersenen van de overledene accepteert, zorgt zij dat de overledene zo snel mogelijk naar het VUmc in Amsterdam wordt vervoert, waar de hersenen worden uitgenomen. Na de obductie blijft de overledene minstens 8 uur in het VUmc. Daarna kan de overledene worden verzorgd en opgebaard. Dat de hersenen zijn uitgenomen is alleen zichtbaar aan een litteken laag over het achterhoofd, van oor tot oor.

Wanneer een arts obductie (om zo meer over ziekte, behandeling en overlijden te weten te komen) wil doen, vraagt hij daarvoor toestemming van de nabestaanden. De kosten die hiervoor worden gemaakt komen voor rekening van de zorginstelling. Verzoekt de familie om obductie, dan worden de kosten bij hen in rekening gebracht.

Als iemand in het ziekenhuis overlijdt, verlenen artsen en verpleging de laatste zorg zoals het dichten van een wond en het verwijderen van infusen en katheter. Als de naaste familie bij het overlijden aanwezig is, kan die daarna doorgaans even afscheid nemen van de overledene. De overledene wordt daarna naar het ziekenhuismortuarium gebracht.

De medewerkers van de zorginstelling overhandigen de eventuele persoonlijke bezittingen aan de nabestaanden en zij informeren de familie over de verdere gang van zaken.

Eventuele medische hulpmiddelen (zoals infusen, katheters, stoma etc.) worden door de verpleging of door het personeel van het ziekenhuismortuarium verwijderd. Zij verzorgen ook de eventuele wonden. Deze ‘noodzakelijke handelingen’ vergoedt de zorginstelling.

Indien de familie aan de verzorgende vraagt de overledene te laten wassen, kleden en eventueel make-up aan te brengen, dan komen de daarmee gepaard gaande kosten voor rekening van de nabestaanden. Ook kan de familie kiezen voor thanatopraxie. Deze verrichtingen worden wenselijke zorg genoemd en komen voor rekening van de nabestaanden.

De nabestaanden bepalen – aan de hand van de wensen van de overledene – hoe de uitvaart eruit gaat zien en welke uitvaartverzorger zij daarvoor willen inschakelen. Sommige beheerders van ziekenhuismortuaria zijn gelieerd aan uitvaartondernemingen. Nabestaanden zijn echter nooit verplicht diensten van de gelieerde uitvaartonderneming af te nemen.