De uitvaartbranche
Voor wie er voor het eerst mee te maken krijgt, is de uitvaartbranche onoverzichtelijk: uitvaartverzekeraar, uitvaartverzorger, uitvaartondernemer, uitvaartbegeleider, uitvaartleider, uitvaartvereniging. Op deze pagina leest u met welke organisaties u rond een uitvaart te maken kunt krijgen.
Uitvaartverzekeraars en uitvaartverenigingen
Er zijn verschillende mogelijkheden om de kosten van een uitvaart te verzekeren.
- In met name het noorden en het oosten van het land zijn uitvaartverenigingen actief. Leden van de vereniging krijgen, als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, doorgaans een deel van de uitvaartkosten vergoed. Het lidmaatschap van de vereniging is dus een soort (aanvullende) uitvaartverzekering. Sommige verenigingen helpen nabestaanden ook bij het regelen van de uitvaart, andere besteden dat uit aan uitvaartondernemingen. Uitvaartverenigingen kunnen zich hebben aangesloten bij Nardus.
- Uitvaartverzekeraars vergoeden (een deel van) de kosten van de uitvaart van verzekerden en/of leveren daarvoor diensten in natura. De achtergrond van uitvaartverzekeraars is divers. Zo zijn er verzekeraars waar uitvaartverzekeringen een van de typen verzekeringen zijn, die zij aanbieden. Andere verzekeraars hebben zich juist gespecialiseerd in uitvaartverzekeringen. Die verzekeraars zijn vaak aan bedrijven gelieerd die onder dezelfde naam werken, maar zich bezig houden met bijvoorbeeld het verzorgen van uitvaarten of met cremeren.
Uitvaartondernemingen
Uitvaartondernemingen helpen u bij het regelen van een uitvaart. De medewerkers die dat doen worden meestal aangeduid als uitvaartverzorger, uitvaartleider of uitvaartbegeleider.
In Nederland kan iedereen een uitvaartonderneming starten. Er zijn geen eisen ten aanzien van kennis en kunde van het regelen en uitvoeren van uitvaarten, waaraan men moet voldoen. BGNU betreurt dat en heeft daarom het Keurmerk Uitvaartzorg in het leven geroepen. Ondernemingen met het Keurmerk Uitvaartzorg voldoen aan heldere eisen (bijvoorbeeld waar het gaat om het vastleggen van de afspraken en de kosten van de uitvaart).
Uitvaartondernemingen zijn grofweg te verdelen in:
- Familiebedrijven
Sommige van deze ondernemingen zijn al meer dan een eeuw oud, andere zijn veel jonger. Sommige hebben medewerkers in dienst, bij andere wordt vrijwel alles door de familie gedaan. - Bedrijven ontstaan uit een uitvaartvereniging of -coöperatie.
Uitvaartverenigingen hebben soms het regelen en uitvoeren van uitvaarten ondergebracht in een apart bedrijf. Vaak verzorgt dat ook uitvaarten voor niet-leden. Voor niet-leden is dit uitvaartbedrijf vaak veel bekender dan de -vereniging. - Verzorgers-verzekeraars
Grote (natura)uitvaartverzekeraars hebben een eigen (apart) bedrijf dat uitvaarten verzorgt. Van dat uitvaartverzorgingsbedrijf kunnen verzekerden en niet-verzekerden gebruik maken. - Zzp’ers
Zelfstandige uitvaartverzorgers. Soms zijn zij aangesloten bij een netwerk zodat het verzorgen van een uitvaart overgedragen kan worden aan een andere zzp’er in geval van bijvoorbeeld ziekte. Sommige zzp’ers regelen en verzorgen uitvaarten niet alleen voor hun eigen rekening, maar daarnaast ook uit naam van andere uitvaartondernemingen. Zij ondersteunen die ondernemingen bij drukte of bijvoorbeeld ziekte van het eigen personeel. - Internetplatforms
De ondernemer zorgt voor bekendheid via bijvoorbeeld internet. Wanneer hij door nabestaanden benaderd wordt, brengt hij die in contact met een uitvaartonderneming of zzp’er die de nabestaanden dan helpt bij het regelen van de uitvaart. De ondernemer heeft met degenen die de uitvaarten verzorgen afspraken gemaakt over zijn vergoeding. - Budget-uitvaartverzorgers
Wie gebruik wil maken van een beperkt standaard pakket van diensten van een uitvaartverzorger kan zich uiteraard wenden tot een van de bovenstaande uitvaartverzorgers. Sommige uitvaartbedrijven hebben naast het gewone uitvaartbedrijf nog een “budget-tak”. Wie daar gebruik van maakt heeft minder keuzemogelijkheden (bijvoorbeeld ten aanzien van de tijd van begraven of cremeren) maar betaalt daarvoor dan ook een relatief laag bedrag.
Branchevereniging Gecertificeerde Nederlandse Uitvaartondernemingen (BGNU) vertegenwoordigt uitvaartondernemingen. Alle leden van BGNU zijn in het bezit van het Keurmerk Uitvaartzorg of zijn doende dat te behalen.
Crematoria
In Nederland zijn er in de afgelopen jaren veel crematoria bij gekomen: het crematiepercentage is snel gestegen en nabestaanden willen meer tijd en rust bij een crematieplechtigheid. Rond de eeuwwisseling werden de crematoria in Nederland geëxploiteerd door grote uitvaartverzorgings- en/ of verzekeringsbedrijven of gemeenten. Sinds die tijd zijn er ook crematoria bij gekomen die worden geëxploiteerd door onafhankelijke partijen of door (kleinere) uitvaartbedrijven.
Crematoria kunnen aangesloten zijn bij de Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC).
Begraafplaatsen
Nederland kent twee soorten begraafplaatsen: gemeentelijke en bijzondere begraafplaatsen.
- Bij een gemeentelijke begraafplaats is – de naam zegt het al – de gemeente de eigenaar.
- Bij bijzondere begraafplaatsen is dat bijvoorbeeld een kerkgenootschap, een stichting of een onderneming. Natuurbegraafplaatsen zijn bijzondere begraafplaatsen. Natuurbegraafplaatsen kennen vaak duidelijk andere regels dan reguliere begraafplaatsen omdat zij er (ook) op gericht zijn natuur de ruimte te geven.
Begraafplaatsen (zowel gemeentelijke als bijzondere begraafplaatsen) kunnen aangesloten zijn bij de Landelijke organisatie van Begraafplaatsen (LOB). Natuurbegraafplaatsen kunnen aangesloten zijn bij Brana.
Mortuaria
Ziekenhuizen en sommige verpleeg- en verzorgingsinstellingen hebben mortuaria. Na een overlijden wordt het lichaam daar naartoe gebracht en gekoeld. In het mortuarium kan ook de verzorging van de overledene plaatsvinden.
Een ziekenhuis of verpleeg- of verzorgingsinstelling kan het mortuarium zelf exploiteren, of de organisatie kan dat hebben uitbesteed. In dat geval wordt het mortuarium en de zorg die daar wordt verleend geëxploiteerd door een onafhankelijk bedrijf of door bijvoorbeeld een uitvaartonderneming. Als het laatste het geval is, mag die onderneming u nooit vragen om ook het regelen van de uitvaart voor u te verzorgen. U kunt daar uiteraard wel zelf voor kiezen.
Mortuaria kunnen aangesloten zijn bij Stille Zorg.
Vervoerders
Wanneer iemand thuis overlijdt en moet worden overgebracht naar een uitvaartcentrum gebeurt dat doorgaans door de door u gekozen uitvaartonderneming of door een door hem ingeschakelde vervoerder: een zelfstandige onderneming die voor het vervoer van de overledene zorgt en soms ook voor de verzorging van de overledene.
Thanatopracteurs
Thanatopraxie is een ingewikkelde ingreep die kennis en ervaring vereist. Thanatopracteurs zijn of in dienst van een uitvaartonderneming of worden door een uitvaartonderneming ingehuurd als de familie om de behandeling vraagt.
Thanatopraxie mag in Nederland alleen worden uitgevoerd door erkende thanatopracteurs die zijn opgenomen in het Register Erkende Thanatopracteurs.
Ritueelbegeleiders
Leden van de Landelijke Beroepsvereniging van Ritueelbegeleiders (LBvR) begeleiden bijzondere momenten van het leven en bij het afscheid. U kunt een ritueelbegeleider betrekken bij een uitvaart of een herdenking. Door de leden van de LBvR is een beroepsstandaard vastgesteld. Daarmee onderstreept de beroepsvereniging dat ritueelbegeleiding een vak is. De beroepsstandaard omvat onder andere een klachtenregeling.
Afscheidsfotografen
Het kan waardevol zijn om een uitvaart in foto’s te laten vastleggen. Afscheidsfotografen hebben zich daarin gespecialiseerd. Zij maken passende foto’s zonder hinderlijk te zijn bij de uitvaart.
Uitvaartmuseum: Museum Tot Zover
Museum Tot Zover is helemaal gewijd aan de uitvaart en alles wat daarmee te maken heeft. Het is daarin uniek in Nederland. In de collectie van het museum, en de tentoonstellingen die het museum organiseert, staat centraal hoe mensen met de dood omgaan.
Meer informatie vindt u op de website van Museum Tot Zover.
Vind een gecertificeerd uitvaartbedrijf
Vertrouw op de kennis en ervaring van een BGNU-uitvaartbedrijf.
