De crematie
Wat gebeurt er bij een crematie, en wat mag je meegeven in de uitvaartkist?
Wat gebeurt er bij een crematie?
Een crematie – de verbranding van het lichaam van de overledene – vindt plaats in een crematorium. Vaak organiseren nabestaanden voorafgaand daaraan een uitvaartplechtigheid. Die plechtigheid kan in het crematorium plaats vinden, maar dat hoeft niet. Vindt er geen plechtigheid in het crematorium plaats dan heet dat een “technische crematie”.
Verbranding op dezelfde dag
Het verbranden vindt altijd plaats op de dag dat de overledene in het crematorium komt. Overledenen worden nooit samen verbrand; dat verbiedt het Besluit op de lijkbezorging.
Als de uitvaartplechtigheid in het crematorium plaats vindt, brengen medewerkers – al dan niet samen met nabestaanden – de overledene na afloop daarvan naar de ovenruimte. De directe nabestaanden kunnen – als zij dat willen en van te voren hebben aangegeven – bij het invoeren van de overledene in de oven aanwezig zijn. Ook bij een technische crematie kunnen nabestaanden aanwezig zijn als zij dat van te voren aangeven. Het crematorium brengt daarvoor wel extra kosten in rekening.
Invoer in de oven
Om invoer in de oven mogelijk te maken moet de overledene in een kist liggen of, gewikkeld in een lijkwade en niet herkenbaar voor het ovenpersoneel (geen herkenbare contouren), op een plank. Niet alle materialen en typen kisten zijn geschikt voor verbranding. Informeer hiernaar bij uw uitvaartverzorger bij het kiezen van een uitvaartkist.
Voordat het invoeren in de oven plaatsvindt, legt de crematoriummedewerker een steentje met een uniek nummer op de kist. Dit nummer komt overeen met het nummer dat de overledene in de administratie van het crematorium heeft. Het steentje verbrandt niet en is na de verbranding in de as aanwezig. Zo voorkomt het crematorium dat verwisseling van de as optreedt.
Voor een crematie wordt de oven voorverwarmd tot zo’n 800 graden Celsius. Tijdens de verbranding loopt de temperatuur op tot zo’n 1100 graden Celsius. Een crematie duurt gemiddeld zo’n vijf kwartier.
As verzamelen
Na de verbranding verzameld een crematoriummedewerker de as van de overledene en andere overblijfselen (identificatiesteentje, metalen). In de as bevinden zich dan nog stukjes bot. De crematoriummedewerker brengt de as naar de asverwerkingsruimte om af te koelen en te vermalen tot een poeder. Daarna wordt de as in een asbus bewaard. De as van een volwassene weegt zo’n 2,5 tot 3 kg.
Het crematorium bewaart de crematie-as gedurende minimaal één maand. Dat schrijft de Wet op de Lijkbezorging voor. Daarna krijgt de opdrachtgever de beschikking over de crematie-as en kunnen de nabestaanden er bestemming aan geven.
Wat mag mee in de uitvaartkist bij een crematie?
Het Besluit op de lijkbezorging schrijft voor dat ieder persoon apart gecremeerd moet worden. Ook is het niet toegestaan om de as van een eerder overleden partner of huisdier mee te geven. Verder zijn er geen wettelijke regels voor wat nabestaanden mee mogen geven in de uitvaartkist, maar crematoria hebben uiteraard wel eigen regels.
Crematoria hebben vaak in hun algemene voorwaarden vastgelegd wat er in de crematieoven verbrand mag worden. Kort gezegd is het het beste wanneer er alleen natuurlijke materialen verbranden. Houdt u daarom de volgende zaken in de gaten:
- Als de overledene een pacemaker of ICD had, moet die verwijderd zijn voor de crematie plaatsvindt. Pacemakers en ICD’s kunnen in de oven ontploffen wat schade aan de oven kan veroorzaken en gevaarlijk kan zijn voor het personeel.
- Wanneer de overledene bepaalde vormen van radiotherapie had ondergaan, kan crematie ertoe leiden dat radioactiviteit zich via de lucht verspreid. Radioactieve implantaten moeten daarom eerst verwijderd worden (of de overledene moet worden begraven).
- Als de uitvaartkist glas of metalen beslag bevat, moet dat voor crematie verwijderd worden. Glas en metalen kunnen smelten en zo veel schade aan de oven veroorzaken.
- Ook een fles (alcoholische) drank ontploft en smelt in de oven: geef dat dus nooit mee!
- Bij het verbranden van plastic en andere kunststoffen komen schadelijke gassen vrij. Het is daarom belangrijk om de overledene te kleden in natuurlijke materialen en geen persoonlijke spullen of aandenkens mee te geven die van kunststof gemaakt zijn.
Is crematie duurzaam?
Hoe duurzaam cremeren is ten opzichte van begraven of andere vormen van lijkbezorging, is moeilijk te zeggen. Veel hangt af van de keuzes die nabestaanden daar omheen maken; bijvoorbeeld voor het vervoer, de kist en de asbestemming.
Het crematieproces is geautomatiseerd zodat de verbranding optimaal verloopt en er geen rook of geur vrijkomt. Filters vangen de stoffen die vrijkomen af. Crematoria voldoen aan alle milieuvoorschriften.
Steeds meer crematoria maken de overstap naar elektrische ovens, maar gas zorgt nog voor de verhitting van de meeste crematieovens.
Vaillant Fonds
Bij een crematie blijft de as van de overledene over, en daarnaast vaak ook hoogwaardig metaal. Dat metaal is bijvoorbeeld afkomstig van kunstgewrichten en is bestand tegen de hoge temperaturen bij de verbranding, maar kan bijvoorbeeld ook afkomstig zijn van meegegeven sieraden.
Crematoria verwijderen deze hoogwaardige metalen uit de crematie-as en bewaren ze. Gespecialiseerde bedrijven zamelen de hoogwaardige metalen in en zorgen voor recycling van de materialen als grondstoffen voor verschillende industrieën.
De opbrengst hiervan storten crematoria in het Vaillant Fonds. Dat is het goededoelenfonds van de Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC) dat hiermee een grote verscheidenheid aan goede doelen en initiatieven ondersteunt. Iedere (bij voorkeur als ANBI-erkende) organisatie kan het Fonds om financiële ondersteuning vragen.
Het Vaillant Fonds is vernoemd naar de eerste persoon die in Nederland gecremeerd is: de arts C.J. Vaillant.
Vind een gecertificeerd uitvaartbedrijf
Vertrouw op de kennis en ervaring van een BGNU-uitvaartbedrijf.
