Checklist: Wat te regelen direct na een overlijden

Een naaste overlijdt. Dan komt er heel wat op u af. Deze checklist helpt u te bepalen wat direct geregeld moet worden na een overlijden. En wat minder haast heeft.

Bovenaan in de checklist voor direct na een overlijden: waarschuw als de huisarts of behandeld arts van de overledene. De taak van de arts is om te vaststellen of er sprake was van een natuurlijk overlijden of van een niet-natuurlijk overlijden (de lijkschouw).

Dit tweede punt in de checklist is ook belangrijk punt om direct na een overlijden duidelijkheid over te hebben. De schouwarts kan in het donorregister checken of de overledene als donor geregistreerd staat. Orgaandonatie is alleen mogelijk als het overlijden in het ziekenhuis heeft plaatsgevonden. Weefseldonatie is ook mogelijk als het overlijden bijvoorbeeld thuis plaatsvond.

Ook als de overledene aangegeven heeft donor te willen zijn, wordt nabestaanden altijd om toestemming gevraagd. Nadat de organen of weefsels operatief verwijderd zijn, kan de overledene verder verzorgd worden.

Los van of er orgaan- of weefseldonatie plaatsvindt, kan de overledene hebben vastgelegd dat zijn hersenen of zijn hele lichaam voor wetenschappelijk onderzoek mogen worden gebruikt.

Wanneer de uitvaart in Nederland is, moet deze binnen 6 werkdagen na het overlijden plaatsvinden. Neem in ieder geval zo snel mogelijk contact op met de directe naasten en bepaal wie met voorrang moet worden ingelicht, bijvoorbeeld vanwege de reisafstand. Het is prettig om samen ideeën over de uitvaart af te stemmen, voordat u een uitvaartverzorger inschakelt.

De uitvaartverzorger bespreekt in het eerste gesprek onder meer waar de overledene zich bevindt, of die naar een (ander) mortuarium vervoerd moet worden en wat uw wensen voor verzorging zijn. Als het overlijden in het buitenland heeft plaatsgevonden kan hij het transport naar Nederland regelen. Aansluitend maakt de uitvaartverzorger een volgende afspraak om de invulling van de uitvaart te bespreken en na te gaan welke zaken er verder allemaal geregeld moeten worden.

Uw keuze voor een uitvaartverzorger is altijd vrij. U hoeft zich daarin niet te laten sturen door een verpleeg- of verzorgingsinstelling, hospice of mortuarium waar de overledene zich bevindt.

Aan de hand van de Checklist voor het gesprek met de uitvaartverzorger kunt u overleggen hoe de uitvaart er ongeveer uit gaat zien. Stel ook vast welk budget er beschikbaar is, dat geeft u houvast bij het bespreken van de uitvaartwensen met uw uitvaartverzorger. Houdt daarbij voor ogen dat duurder niet per se waardiger betekent. De uitvaart moet passen bij de overledene en de band die u met hem of haar had. Dat hoeft niet gepaard te gaan met het uitgeven van veel geld.

Wanneer u te maken krijgt met het overlijden van een bloedverwant en u heeft tijd nodig om de uitvaart te regelen, of u wilt de uitvaart bijwonen, kunt u calamiteitenverlof of bijzonder verlof vragen aan uw werkgever (raadpleeg uw cao). Breng een eventuele werkgever of school op de hoogte van uw situatie.

Was het overlijden onverwacht? Mogelijk had de overledene dan nog afspraken gepland. Bijvoorbeeld met een kapper of een therapeut; de overledene kan de afspraken in een agenda genoteerd hebben. Zeg de afspraken af. Dat is netjes, maar kan ook ‘boetes’ voor het niet nakomen van een afspraak voorkomen.

Na deze eerste stappen zijn er nog veel beslissingen te nemen en zaken te regelen voor een uitvaart. Wat moet er op de rouwbrief komen te staan, wie gaan er spreken op de uitvaart, welke administratieve zaken hebben haast? De zorg om dingen te vergeten kan extra stress opleveren, maar dit is niet nodig. Een goede uitvaartondernemer weet exact wat er moet gebeuren en ondersteunt u hierin.