Begraven, cremeren of andere manieren van lijkbezorging
Momenteel kent de Wet op de lijkbezorging naast begraven en cremeren maar een andere manier van lijkbezorging: ter beschikking stellen aan de wetenschap. De Wet op de lijkbezorging wordt momenteel herzien en andere manieren van lijkbezorging – zoals resomeren, veraarden, promesseren en ecoleren – worden dan misschien ook mogelijk.
Overwegingen om te kiezen voor begraven of cremeren
Begraven en cremeren zijn de bekendste vormen van lijkbezorging. Enkele overwegingen voor wie een keuze voor begraven of cremeren wil maken:
- De keuze is niet zo zwart-wit als hij lijkt. Een overledene die begraven is, kan later eventueel alsnog gecremeerd worden. Crematie-as kan begraven worden.
- Cremeren heeft de naam goedkoper te zijn dan begraven. In de praktijk hangt dat er maar net vanaf. Zowel bij begraven als bij cremeren zijn goedkope opties te verzinnen. Sommige (vaak particuliere) begraafplaatsen hebben goedkope (algemene) graven. In sommige crematoria is het op bepaalde tijden mogelijk om voor relatief weinig kosten een technische crematie te doen.
- U bent niet altijd verplicht om een (dure) grafsteen op een graf te plaatsen. Op bijvoorbeeld veel natuurbegraafplaatsen mag het zelfs niet. Hetzelfde geldt voor het onderhoud: op een natuurbegraafplaats heeft u helemaal geen onderhoud aan het graf, maar ook op gewone begraafplaatsen kunt u het graf zo inrichten dat er weinig onderhoud aan nodig is.
- Crematie-as kan verdeeld worden onder nabestaanden. Er kan bijvoorbeeld een klein beetje as in sieraden gedaan worden, zodat iedere nabestaande een eigen herinnering heeft. Of de as wordt geheel verdeeld onder nabestaanden, waarna ieder voor zich kan bepalen wat hij daarmee doet.
- Crematie-as kan mee naar huis genomen worden en is daarmee niet meer voor alle nabestaanden gemakkelijk bereikbaar. Een graf is een plek waar iedereen naar toe kan gaan. Dat geldt natuurlijk ook voor een urnengraf of het plaatsen van de crematie-as in een urnenmuur.
- Als de overledene zijn laatste rustplaats buiten Nederland wilde hebben is het vaak gemakkelijker en goedkoper om crematie-as te vervoeren, dan om de overledene te vervoeren.
- Had de overledene radiotherapie ondergaan? Soms moet dan voor crematie een radioactief implantaat worden verwijderd. Vindt u dit bezwaarlijk of de kosten ervan te hoog, dan kan begraven een goede optie zijn.
Ter beschikking stellen aan de wetenschap
Het lichaam van de overledene kan in het belang van de wetenschap of het wetenschappelijk onderwijs worden ontleed. Het lichaam wordt dan gebruikt voor het onderwijs aan studenten of door medisch specialisten, bijvoorbeeld om nieuwe operatietechnieken te ontwikkelen. Wie zijn lichaam ter beschikking van de wetenschap wil stellen, kan daarvoor contact opnemen met een anatomisch instituut van een universiteit of met Rise Labs, momenteel in Nederland de enige private partij die op deze wijze onderzoek buiten de universiteiten ondersteunt.
Ten aanzien van de acceptatie van het lichaam na het overlijden hebben de universitaire anatomische afdelingen ieder een eigen beleid. Het is dan ook niet zeker dat wanneer iemand zijn lichaam ter beschikking stelt van de wetenschap het lichaam ook daadwerkelijk wordt geaccepteerd. Hetzelfde geldt voor Rise Labs: een lichaam kan niet altijd geaccepteerd kan worden. Wie zijn lichaam ter beschikking stelt van de wetenschap doet er dan ook goed aan om daarnaast na te denken over zijn wensen voor een uitvaart, mocht het lichaam niet geaccepteerd worden.
Wordt een lichaam geaccepteerd, dan moet het binnen 24 uur na een overlijden bij een anatomisch laboratorium te zijn om geconserveerd te worden. Als de nabestaanden een afscheidsdienst willen organiseren, kan de overledene daar dus niet bij zijn.
Het lichaam van de overledene wordt door Nederlandse universitaire instituten helemaal gebruikt. Het lichaam of resten daarvan worden niet teruggegeven aan de nabestaanden. Rise Labs daarentegen zorgt voor crematie van overblijfselen van het lichaam en stelt de crematie-as na twee of drie maanden ter beschikking van de nabestaanden.
Is een lichaam zowel als donor is geregistreerd als ter beschikking van de wetenschap? Dan krijgt orgaan- en weefseldonatie altijd voorrang. Soms wordt het lichaam na de donatieprocedure alsnog voor de wetenschap gebruikt.
Andere manieren van lijkbezorging
Momenteel schrijft de wet voor dat het lichaam van een overleden persoon begraven of gecremeerd moet worden, als het niet ten behoeve van de wetenschap wordt gebruikt. Wetenschappers hebben onderzocht of de wet niet zo kan worden aangepast dat niet is voorgeschreven hoe het moet – begraven of cremeren – maar dat wordt beschreven aan welke eisen lijkbezorging moet voldoen. Daarbij kunt u denken aan risico’s voor de volksgezondheid, schade aan milieu of ethische- en piëteitsaspecten. Begraven en cremeren voldoen aan die eisen, maar in toekomst kunnen er dan wellicht andere manieren van lijkbezorging komen die daar ook aan voldoen.
Nieuwe vormen van lijkbezorging zouden onder andere kunnen zijn:
- Resomeren: Oplossen van het lichaam in een warme loogoplossing onder verhoogde druk. Er blijven verpulverde botresten over.
- Veraarden: Veraarden wordt ook wel humaan composteren of humusatie genoemd en is een gecontroleerd proces waarbij het lichaam van de overledene transformeert tot ‘aarde’. Botten worden verpulverd en aan de ‘aarde’ toegevoegd.
- Promesseren: Bevriezen van het lichaam waarna het in kleine deeltjes wordt getrild en gevriesdroogd. Er blijven droge korrels over die begraven kunnen worden.
- Ecoleren: Het door middel van elektriciteit omzetten van het lichaam in een inactief biologisch poeder. Het poeder kan begraven of uitgestrooid worden.
Vind een gecertificeerd uitvaartbedrijf
Vertrouw op de kennis en ervaring van een BGNU-uitvaartbedrijf.
