Erven en uitkering of toeslagen, schulden of bewindvoering

Wat zijn de gevolgen van een erfenis als de erfgenaam een uitkering of toeslagen ontvangt, of onder bewind staat en/of schulden heeft. U leest het op deze pagina.

Erfgenaam met schulden

Als een erfgenaam schulden heeft en een erfenis verwerpt, kan zijn schuldeiser daartegen in beroep gaan. Als de schuldeiser benadeeld wordt, doordat de erfgenaam door het verwerpen van de erfenis zijn schulden niet kan voldoen, kan het beroep slagen.

Bewindvoering of curatele

Staat een erfgenaam onder curatele of bewind, dan moet de erfenis door zijn vertegenwoordiger beneficiair worden aanvaard om de erfgenaam te beschermen tegen het erven van schulden.

Als een erfgenaam onder de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) valt, moet hij het overlijden van de erflater aan zijn bewindvoerder melden. De bewindvoerder aanvaard de erfenis beneficiair. Ontvangt de erfgenaam geld uit de erfenis, dan worden daar in eerste instantie de schulden mee afgelost. De erfgenaam ontvangt het eventuele restant.

Erven en uitkeringen

Wie een uitkering ontvangt, moet er in sommige gevallen rekening mee houden dat de erfenis wordt verrekend met de uitkering. Dat geldt ook voor wie toeslagen ontvangt. Het ontvangen van een erfenis heeft geen invloed op de hoogte van de volgende uitkeringen:

Pensioen
AOW
WAO
WIA
Ziektewet
IOAW
IOAZ
WW
Wajong
Anw

Het ontvangen van een erfenis heeft wel invloed op de hoogte van een bijstandsuitkering (Participatiewet).

Bijstandsuitkering en erven

Een bijstandsuitkering is bedoeld voor wie op geen enkele andere manier geld heeft om van rond te komen. De achterliggende gedacht is, dat wie vermogen heeft, dat kan gebruiken om van te leven. Een bijstandsuitkering kent daarom een vermogenstoets. Wie zoveel vermogen erft dat zijn totale vermogen de vermogensgrens voor de bijstandsuitkering te boven gaat, heeft geen recht (meer) op de uitkering.

Pas wanneer zover op het eigen vermogen is ingeteerd dat het onder de vermogensgrens komt, is er weer recht op een bijstandsuitkering. Daarbij wordt van de bijstandsgerechtigde verwacht dat hij alles eraan doet om zo lang mogelijk geen beroep op de bijstand te hoeven doen. Kortom: hij mag de erfenis er niet “doorheen jagen”.

Wie een bijstandsuitkering ontvangt, is verplicht om een erfenis te melden bij de gemeente. Ook als nog niet duidelijk is hoe groot de erfenis is of als de uitkeringsgerechtigde denkt misschien recht te hebben op een erfenis, moet hij dat melden. Heeft de uitkeringsgerechtigde niet direct de beschikking over de erfenis, dan kan bijstand in de vorm van een lening gegeven worden.

Wordt een erfenis niet gemeld, dan kan de uitkering worden opgeschort of kan een boete volgen. En dat geldt ook als de erfenis geen invloed op de bijstandsuitkering heeft.

Het is doorgaans onverstandig voor een bijstandsgerechtigde om een positieve erfenis te verwerpen. De gemeente kan dan bepalen dat er onnodig beroep op de bijstand gedaan wordt. Door het verwerpen van de erfenis ontvangen andere erfgenamen een grotere erfenis. De gemeente beschouwt dit als een schenking en kan het bedrag verhalen op de andere erfgenamen.

Is een bijstandsgerechtigde onterfd en hij berust daarin, dan kan hij het recht op de bijstandsuitkering verliezen. De gemeente kan dan oordelen dat er onnodig beroep op de bijstand gedaan wordt. De bijstandsgerechtigde kan daarom verplicht worden om zijn legitieme portie op te eisen.

Erven en toeslagen

Wie een positieve erfenis ontvangt, krijgt daardoor een groter vermogen. Voor veel toeslagen geldt dat het vermogen van de ontvanger niet boven een bepaalde grens uit mag komen. Dat geldt voor:

zorgtoeslag,
huurtoeslag,
kindgebonden budget.

Komt door de erfenis uw totale vermogen boven de grenswaarde voor deze toeslagen, dan heeft u geen recht meer op de toeslag. Voor de kinderopvangtoeslag is er geen maximumbedrag.

Voor de Belastingdienst is de hoogte van uw vermogen op 1 januari belangrijk. Ontvangt u in de loop van een jaar een erfenis waardoor uw vermogen boven de vermogensgrens uitkomt, dan heeft u vanaf 1 januari van het jaar daarop geen recht meer op de toeslag. Meer informatie is te vinden op de website van de Belastingdienst.

Veelgestelde vragen over de gevolgen van het aanvaarden van een erfenis

Na het aanvaarden van een erfenis zit ik met schulden. Wat kan ik doen?

Als u een erfenis aanvaard die (ook) uit schulden bestaat, moet u die schulden voldoen. Ook als u daarvoor uw eigen vermogen moet aanspreken. U kunt daardoor zelf in de schulden terecht komen.

Het is belangrijk om te voorkomen dat u schulden erft. Overweeg de erfenis te weigeren, of aanvaard de erfenis beneficiair.

Wilt of kunt u dat niet, dan is hulp bij beginnende schulden te vinden op Zelfjeschuldenregelen.nl. Wie schulden heeft waar hij zelf niet meer uit komt, wordt geadviseerd gebruik te maken van schuldhulpverlening. Gemeentelijke Kredietbanken (GKB’s), sociale diensten en particuliere organisaties bieden die hulp.

Hoe werkt het beneficiair aanvaarden of verwerpen van een erfenis?

Op deze pagina lees u meer over het beneficiair aanvaarden of verwerpen van een erfenis. De website Rechtspraak.nl beschrijft de procedure van het beneficiair aanvaarden of verwerpen.

Is er een website waar ik informatie over erven voor mijn persoonlijke situatie kan vinden?

Ja, de Rijksoverheid heeft voor u een stappenplan gemaakt waarmee u kunt nagaan of u erfgenaam bent, en als u dat bent, wat u moet regelen. Aan de hand van een aantal vragen krijgt u advies voor uw persoonlijke situatie.